REPOZYTORIUM UNIWERSYTETU
W BIAŁYMSTOKU
UwB

Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji: http://hdl.handle.net/11320/18098
Tytuł: Badania użyteczności potencjalnych biomarkerów w diagnostyce choroby Alzheimera z wykorzystaniem biosensorów SPRi
Inne tytuły: Utility of Potential Biomarkers in Alzheimer's Disease Diagnosis Using SPR Biosensors
Autorzy: Bogdan, Sylwia
Promotor(rzy): Gorodkiewicz, Ewa
Słowa kluczowe: Alzheimer
markery
rezonans plazmonów powierzchniowych
diagnostyka
Alzheimer's
markers
surface plasmon resonance
diagnostics
SPRi
Data wydania: 30-sty-2025
Data dodania: 17-mar-2025
Abstrakt: Niniejsza rozprawa doktorska skupia się na wykorzystaniu nowych metodanalitycznych opartych na matrycowych biosensorach SPRi w ocenie stężenia wybranych markerów takich jak: proteasom 20S, C-końcowa hydrolaza ubikwityny (UCH-L1),fibronektyna (FN), metaloproteinaza 1 macierzy zewnątrzkomórkowej (MMP1), cystatynaC (cysC), leptyna (LEPT), neuropilina-1 (NRP1) oraz białko fosfo-tau181, w odniesieniu do możliwości diagnostycznych w chorobie Alzheimera. W ramach badań eksperymentalnych wchodzących w zakres rozprawy wchodzi również konstrukcja immuno-sensora czułego na białko fosfotau 181 i walidacja nowej metody analitycznej opartej na tym biosensorze. Wykazano skuteczność biosensora w odniesieniu do próbek krwi pacjentów z chorobą Alzheimera.Oznaczanie wybranych markerów prowadzono w 110 próbkach surowicy krwi od chorych ze zdiagnozowaną chorobą Alzheimera jak również na grupie kontrolnej (60 próbek), którą stanowiły osoby w podobnym wieku do grupy badanej ale bez upośledzonych funkcji poznawczych. Badania pozwoliły ocenić, że pacjenci z AD charakteryzują się wyższą medianą białka UCHL1 (56,05 vs. 7,98 ng/ml, p < 0,000001)niż zdrowe jednostki. U pacjentów z AD również stężenie proteasomu 20S było wyższe w porównaniu z grupą kontrolną (13,02 vs. 5,72µg/ml, p < 0,0001). Stwierdzono istotną dodatnią korelację pomiędzy stężeniem UCHL1, a stężeniem proteasomu w grupie AD, a ujemną w grupie kontrolnej. Analiza stężenia fibronektyny w surowicy u chorych na AD wykazała istotnie wyższą medianę stężenia w porównaniu z grupą kontrolną (652,06 vs.268,31 µg/ml). Ponadto wykazano, że pacjenci z AD charakteryzują się istotnie niższą medianą MMP-1 (4,62 vs. 18,09 ng/ml). Zaobserwowano także, że pacjenci zaklasyfikowani do kategorii 3i 4 na podstawie testu MMSE różnili się stężeniem MMP-1. Stwierdzono dodatnią korelację pomiędzy wynikiem uzyskanym w teście MMSE a stężeniem MMP-1. Istnieje dodatnia korelacja między stężeniem fibronektyny, a wiekiem w grupie kontrolnej.Zawartość leptyny istotnie wzrasta u chorych na AD w porównaniu do osób zdrowych(9,97 vs. 3,08ng/ml,p < 0,00001). Ponadto u pacjentów z AD stwierdzono istotnie wyższy poziom cystatynyC(1,53 vs. 0,56µg/ml, p < 0,00001). Wzrasta także poziom białka fosfo-tau181 (8,46 vs.4,19pg/ml, p < 0,00001). U pacjentów z tą chorobą neurodegeneracyjną obserwuje się istotne obniżenie poziomu neuropiliny-1 (69,94 vs. 167,28ng/ml, p < 0,00001) i to jest zagadkowe w porównaniu do danych literaturowych. W pracy oceniono także korelację pomiędzy badanymi markerami oraz wartość diagnostyczną. Wykreślono krzywe ROC oraz wskazano punkty odcięcia dla wartości dla tych markerów, dla których zakresy u osób zdrowych „nie pokrywały się” z zakresami u osób chorych.Badania realizowane w ramach rozprawy doktorskiej pozwoliły na stwierdzenie dużego potencjału zastosowania matrycowych biosensorów z detekcją Powierzchniowego Rezonansu Plazmonów w wersji Imaging do badań w diagnostyce choroby Alzheimera.
This doctoral dissertation focuses on the use of new analytical methods based on SPRi matrix biosensors in the assessment of the concentration of selected markers such as20S proteasome, C-terminal ubiquitin hydrolase (UCH-L1), fibronectin (FN), extracellular matrix metalloproteinase 1 ( MMP1), cystatin C (cysC), leptin (LEPT), neuropilin-1(NRP1) and phospho-tau181 protein, about diagnostic possibilities in Alzheimer&#39;s disease. The experimental research in the dissertation&#39;s scope also includes the construction of animmunosensor sensitive to the phospho-tau 181 protein and the validation of a new analytical method based on this biosensor.The effectiveness of the biosensor has been demonstrated about blood samples of patients with Alzheimer disease. Selected markers were determined in 110 blood serum samples from patients diagnosed with Alzheimer disease and in the control group (60samples), which consisted of people of a similar age to the study group but without impaired cognitive functions. The studies assessed that AD patients are characterized by a higher median UCHL1 protein (56.05 vs. 7.98 ng/ml, p &lt; 0.000001) than healthy individuals. In patients with AD, the concentration of proteasomes was also higher compared to the control group (13.02 vs. 5.72µg/ml, p &lt; 0.0001). A significant positive correlation was found between the UCHL1 concentration and the proteasome concentration in the AD group and a negative correlation in the control group. Analysis of serum fibronectin concentration in AD patients showed a significantly higher median concentration than the control group(652.06 vs. 268.31 µg/ml). Moreover, it was demonstrated that AD patients have a significantly lower median MMP-1 (4.62 vs. 18.09 ng/ml). It was also observed that patients classified into categories 3 and 4 based on the MMSE test differed in MMP-1concentration. A positive correlation was found between the MMSE test result and MMP-1 concentration. There is a positive correlation between fibronectin concentration and age in the control group. Leptin content increases significantly in AD patients compared to healthy people (9.97 vs. 3.08ng/ml, p &lt; 0.00001). Moreover, substantially higher cystatinC levels were found in AD patients (1.53 vs. 0.56µg/ml, p &lt; 0.00001). The level ofphospho-tau181 protein also increases (8.46 vs. 4.19pg/ml, p &lt; 0.00001). In patients with this neurodegenerative disease, a significant reduction in the level of neuropilin-1 isobserved (69.94 vs. 167.28ng/ml, p &lt; 0.00001), which is puzzling compared to the literature data. The study also assessed the correlation between the tested markers and the diagnostic value. ROC curves were plotted, and cut-off points were indicated for the values of those markers for which the ranges in healthy people with those insick people.Research carried out as part of the doctoral dissertation allowed for identifying ahigh potential for using matrix biosensors with detection of Surface Plasmon Resonance inthe Imaging version for research in the diagnosis of Alzheimer disease.
Afiliacja: Uniwersytet w Białymstoku. Wydział Chemii
Opis: Wykaz dorobku naukowego stanowiącego podstawę dysertacji: 1) Bogdan S, Puścion-Jakubik A, Klimiuk K, Socha K, Kochanowicz J, Gorodkiewicz E. UCHL1 and Proteasome in Blood Serum in Relation to Dietary Habits, Concentration of Selected Antioxidant Minerals and Total Antioxidant Status among Patients with Alzheimer's Disease. J Clin Med. 2022 Jan 14;11(2):412. doi: 10.3390/jcm11020412; 2) Bogdan S, Puścion-Jakubik A, Klimiuk K, Socha K, Kochanowicz J, Gorodkiewicz E. The Concentration of Fibronectin and MMP-1 in Patients with Alzheimer's Disease in Relation to the Selected Antioxidant Elements and Eating Habits. J Clin Med. 2022 Oct 27;11(21):6360. doi: 10.3390/jcm11216360; 3) Bogdan, S.; Puścion-Jakubik, A.; Klimiuk, K.; Socha, K.; Kochanowicz, J.; Gorodkiewicz, E. The Levels of Leptin, Cystatin C, Neuropilin-1 and Tau Protein in Relation to Dietary Habits in Patients with Alzheimer’s Disease. J. Clin. Med. 2023, 12, 6855. https:// doi.org/10.3390/jcm12216855; 4) Oldak L, Zielinska Z, Socha K, Bogdan S, Gorodkiewicz E. Phospho-Tau 181 quantification method for Alzheimer's disease based on an array 2D biosensor combined with surface plasmon resonance imaging. Talanta. 2024 May 1;271:125736. doi: 10.1016/j.talanta.2024.125736. Epub 2024 Feb 2. PMID: 38316077.
URI: http://hdl.handle.net/11320/18098
Typ Dokumentu: Book_phd
Występuje w kolekcji(ach):Prace doktorskie (dostęp z komputerów Biblioteki Uniwersyteckiej)
Prace doktorskie (WChem)

Pliki w tej pozycji:
Plik Opis RozmiarFormat 
S_Bogdan_Badania_uzytecznosci_potencjalnych_biomarkerow_w_diagnostyce_choroby_Alzheimera.pdf
Dostęp ograniczony
6,78 MBAdobe PDFOtwórz Request a copy
Pokaż pełny widok rekordu Zobacz statystyki


Pozycja jest chroniona prawem autorskim (Copyright © Wszelkie prawa zastrzeżone)