Międzyskalowe języki antropocenu

Pole DC	Wartość	Język
dc.contributor.author	Rogowska-Stangret, Monika	-
dc.date.accessioned	2025-03-14T08:59:28Z	-
dc.date.available	2025-03-14T08:59:28Z	-
dc.date.issued	2023	-
dc.identifier.citation	Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica 11, 2023, s. 32-46	pl
dc.identifier.issn	2353-4583	-
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11320/18097	-
dc.description.abstract	Antropocen przekroczył dyscyplinarne granice nauk przyrodniczych, rozbudzając debaty w ramach szeroko pojętej humanistyki, zmuszając „nas” do myślenia inaczej niż dotąd. Jednym z wyzwań antropocenu jest kwestia skali. Wraz z antropocenem oczywistość skalowych podziałów ulega zachwianiu. Podział na skale lokalne‑globalne/planetarne i makro‑mikro to kategorie myślenia, które nie odpowiadają rzeczywistości. Międzyskalowe myślenie i język to propozycje mówienia wraz‑z antropocenem, by uchwycić jego planetarną i globalną naturę, nie tracąc z oczu usytuowanych, ucieleśnionych ludzko‑nie‑ludzkich form życia.	pl
dc.description.abstract	Stemming from the natural sciences, the concept of Anthropocene opened a variety of discussions in the humanities, provoking “us” to think otherwise. One of the challenges of the Anthropocene is the question of scale. Some question the obviousness of scale as the categories such as micro and macro, local and global/planetary no longer correspond with reality. The geologic time and time of azoe coincide in many unobvious and unfelt ways. Cross-scale thinking and language is a way to think with the Anthropocene to grasp its planetary and global nature as well as the diverse situated and embodied human-non human life forms.	pl
dc.language.iso	pl	pl
dc.publisher	Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie	pl
dc.rights	Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/	*
dc.subject	antropocen	pl
dc.subject	posthumanizm	pl
dc.subject	skala	pl
dc.subject	nowy materializm	pl
dc.subject	Anthropocene	pl
dc.subject	posthumanism	pl
dc.subject	scale	pl
dc.subject	new materialism	pl
dc.title	Międzyskalowe języki antropocenu	pl
dc.title.alternative	Cross‑scale language of the Anthropoce	-
dc.type	Article	pl
dc.rights.holder	Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe	pl
dc.identifier.doi	10.24917/23534583.11.3	-
dc.description.Email	m.rogowska-stangret@uwb.edu.pl	pl
dc.description.Biographicalnote	Monika Rogowska‑Stangret – adiunktka w Instytucie Filozofii Uniwersytetu w Białymstoku, filozofka prowadząca badania na styku filozofii feministycznej, humanistyki środowiskowej i posthumanizmu, tłumaczka; była członkinią komitetu zarządzającego europejskim projektem „New Materialism: Networking European Scholarship on »How Matter Comes to Matter«”, European Cooperation in Science and Technology (COST), Action IS 1307 (2013–2018); publikowała m.in. w „Feminist Theory” (2020), „Philosophy Today” (2019), „The Minnesota Review. A Journal of Creative and Critical Writing” (2017); autorka książek Ciało – poza innością i tożsamością. Trzy figury ciała w filozofii współczesnej (Gdańsk 2016, 2019) oraz Być ze świata. Cztery eseje z etyki posthumanistycznej (Gdańsk 2021), współredaktorka m.in. zbiorów Feministyczne nowe materializmy: usytuowane kartografie (2018) i Feminist new materialisms. Activating ethico‑politics through genealogies in social sciences (2019); redaktorka naczelna „Matter. A Journal of New Materialist Research”.	pl
dc.description.Affiliation	Uniwersytet w Białymstoku	pl
dc.description.references	Alaimo Stacy, Bodily Natures: Science, Environment, and the Material Self, Indiana University Press, Bloomington–Indianapolis 2010.	pl
dc.description.references	Alaimo Stacy, Dewiacyjni sprawcy. Nauka, kultura oraz polityka wieloczynnikowej nadwrażli-wości chemicznej, przeł. Monika Rogowska‑Stangret, „Przegląd Filozoficzno‑Literacki” 2017, t. 46, nr 1, s. 33–70.	pl
dc.description.references	Alaimo Stacy, Exposed: Environmental Politics and Pleasures in Posthuman Times, University of Minnesota Press, Minneapolis–London 2016.	pl
dc.description.references	Alaimo Stacy, Trans-Corporeal Feminisms and the Ethical Space of Nature, w:Material Fem-inisms, red.Stacy Alaimo, Susan Hekman, Indiana University Press, Bloomington– In-dianapolis 2008, s. 237–264.	pl
dc.description.references	Aleksijewicz Swietłana, Czarnobylska modlitwa. Kronika przyszłości, przeł. Jerzy Czech, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2012.	pl
dc.description.references	Anthropocene Feminism, red. Richard Grusin, University of Minnesota Press, Minneapolis– London 2017.	pl
dc.description.references	Antropocen czy kapitałocen? Natura, historia ikryzys kapitalizmu, red. Jason W. Moore, przeł. Krzysztof Hoffmann, Patryk Szaj, Weronika Szwebs, Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu, Poznań 2021.	pl
dc.description.references	Åsberg Cecilia, Cielemęcka Olga, Myślenie planetarne i nowa humanistyka. Rozmowa Olgi Cielemęckiej z Cecilią Åsberg, „Czas Kultury” 2020, nr 2, https://czaskultury.pl/czytanki/myslenie‑planetarne‑i-nowa‑humanistyka/ [dostęp: 2022/07/12].	pl
dc.description.references	Åsberg Cecilia, Koobak Redi, Johnson Ericka, Beyond the Humanist Imagination, „NORA – Nordic Journal of Feminist and Gender Research” 2011, t. 19, nr 4, s. 218–230.	pl
dc.description.references	Barad Karen, Meeting the Universe Halfway: Quantum Physics and the Entanglement of Matter and Meaning, Duke University Press, Durham 2007.	pl
dc.description.references	Barad Karen, Troubling Time/s and Ecologies of Nothingness: Re‑turning, Re‑membering, and Facing the Incalculable, w: Eco Deconstruction: Derrida and Environmental Philosophy, red. Matthias Fritsch, Philippe Lynes, David Wood, Fordham University Press, New York 2018, s. 206–248.	pl
dc.description.references	Bednarek Joanna, „Nie nasze dzieci”. Naturalizm, reprodukcyjny futuryzm i potworne macierzyństwo, „Etyka” 2018, nr 57, s. 101–119.	pl
dc.description.references	Bińczyk Ewa, Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.	pl
dc.description.references	Braidotti Rosi, Critical Posthuman Knowledges, „The South Atlantic Quarterly” 2017, t. 116, nr 1, s. 83–96.	pl
dc.description.references	Braidotti Rosi, Po człowieku, przeł. Joanna Bednarek, Agnieszka Kowalczyk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.	pl
dc.description.references	Brown Kate, Plutopia. Atomowe miasta i nieznane katastrofy nuklearne, przeł. Tomasz Bieroń, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2016.	pl
dc.description.references	Colebrook Claire, Slavery and the Trumpocene: It’s Not the End of the World, „Oxford Literary Review 2019, t. 4, nr 1, s. 40–50.	pl
dc.description.references	Costello Anthony et al., Managing the health effects of climate change, „Lancet” 2009, nr 373, s.1693–1733.	pl
dc.description.references	DeLoughrey Elizabeth M., The Myth of Isolates: Ecosystem Ecologies in the Nuclear Pacific, „Cultural Geographies” 2012, t. 20, nr 2, s. 167–184.	pl
dc.description.references	Dolphijn Rick, van der Tuin Iris, Nowy materializm. Wywiady i kartografie, przeł. Jacqueline Czajka, Ada Handke, Jędrzej Maliński, Adam Marcisz, Cezary Rudnicki, Tomasz Wiśniewski, Fundacja Machina Myśli, Gdańsk–Poznań–Warszawa 2018.	pl
dc.description.references	Haraway Donna, Staying with the Trouble: Making Kin in the Chthulucene, Duke University Press, Durham–London 2016.	pl
dc.description.references	Haraway Donna, Wiedze usytuowane. Kwestia nauki w feminizmie i przywilej ograniczonej/częściowej perspektywy, przeł. Agata Czarnacka, http://www.ekologiasztuka.pl/pdf/f0062haraway1988.pdf [dostęp: 2018/07/23].	pl
dc.description.references	Kirby Vicki, Quantum Anthropologies: Life at Large, Duke University Press, Durham–London 2011.	pl
dc.description.references	Klimatyczne ABC. Interdyscyplinarne podstawy współczesnej wiedzy o zmianie klimatu, red. Magdalena Budziszewska, Aleksandra Kardaś, Zbigniew Bohdanowicz, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2021.	pl
dc.description.references	Latour Bruno, Nigdy nie byliśmy nowocześni. Studium z antropologii symetrycznej, przeł. Maciej Gdula, Oficyna Naukowa, Warszawa 2011.	pl
dc.description.references	Latour Bruno, Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora‑sieci, przeł. Aleksandra Derra, Krzysztof Abriszewski, TAiWPN Universitas, Kraków 2010.	pl
dc.description.references	Magnason Andri S., O czasie i wodzie, przeł. Jacek Godek, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2020.	pl
dc.description.references	Mirzoeff Nicholas, Jak zobaczyć świat, przeł. Łukasz Zaremba, Wydawnictwo Karakter, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Kraków–Warszawa 2016.	pl
dc.description.references	Moore Jason W., Capitalism in the Web of Life: Ecology and the Accumulation of Capital, Verso, London–New York 2016.	pl
dc.description.references	Nixon Rob, Slow Violence and the Environmentalism of the Poor, Harvard University Press, Cambridge MA–London 2011.	pl
dc.description.references	Norgaard Kari M., Living in Denial: Climate Change, Emotions, and Everyday Life, The MIT Press, Cambridge MA–London 2011.	pl
dc.description.references	Oppermann Serpil, The Scale of the Anthropocene: Material Ecocritical Reflections, „Mosaic” 2018, t. 51, nr 3, s. 1–17.	pl
dc.description.references	Oreskes Naomi, Conway Eric M., Upadek cywilizacji zachodniej. Spojrzenie z przyszłości, przeł. Ewa Bińczyk, Jakub Gużyński, Krzysztof Tarkowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.	pl
dc.description.references	Parikka Jussi, Antrobscena, przeł. Krzysztof Dix, „Prace Kulturoznawcze” 2018, t. 22, nr 1–2, s. 265–279.	pl
dc.description.references	Rogowska-Stangret Monika, Być ze świata. Cztery eseje o etyce posthumanistycznej, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2021.	pl
dc.description.references	Rogowska-Stangret Monika, Opowiedzieć świat inaczej. O praktykowaniu utopii w antropocenie, w: ZOEpolis. Budując wspólnotę ludzko‑nie‑ludzką, red. Małgorzata Gurowska, Monika Rosińska, Agata Szydłowska, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2020, s. 89-105.	pl
dc.description.references	Rogowska-Stangret Monika, Think We Must! (Otherwise), „Philosophy Today” 2019, t. 63, nr 4, s. 823–844.	pl
dc.description.references	Smith Neil, Contours of a Spatialized Politics: Homeless Vehicles and the Production of Geographical Scale, „Social Text” 1992, nr 33, s. 54–81.	pl
dc.description.references	Symptoms of the Planetary Condition: ACritical Vocabulary, red. Mercedes Bunz, Birgit M. Kaiser, Kathrin Thiele, Meson Press, Lüneburg 2017.	pl
dc.description.references	van der Tuin Iris, Generational Feminism: New Materialist Introduction toaGenerative Approach, Lexington Books, Lanham–Boulder–New York–London 2015.	pl
dc.description.references	van der Tuin Iris, Verhoeff Nanna, Critical Concepts for the Creative Humanities, Rowman&Littlefield, Lanham–Boulder–New York–London 2022.	pl
dc.description.references	What if Culture Was Nature All Along?, red. Vicki Kirby, Edinburgh University Press, Edinburgh 2017.	pl
dc.description.references	Wright Kate, Becoming‑with, „Environmental Humanities” 2014, t. 5, nr 1, s. 277–281.	pl
dc.identifier.eissn	2449-7401	-
dc.description.volume	11	pl
dc.description.firstpage	32	pl
dc.description.lastpage	46	pl
dc.identifier.citation2	Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica	pl
dc.identifier.orcid	0000-0002-8317-8562	-
Występuje w kolekcji(ach):	Artykuły naukowe (WFiloz)

Pliki w tej pozycji:

Plik	Opis	Rozmiar	Format
M_Rogowska_Stangret_Miedzyskalowe_jezyki_antropocenu.pdf		1,85 MB	Adobe PDF	Otwórz

Pokaż uproszczony widok rekordu Zobacz statystyki

Pozycja ta dostępna jest na podstawie licencji Licencja Creative Commons CCL