Proces kształtowania polskich bibliotek publicznych na przestrzeni wieków. Historia Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

Abstract

Celem artykułu jest przedstawienie zmieniającej się roli bibliotek publicznych na przykładzie Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. W historii bibliotek publicznych szczególnie ważny był wiek XVIII, kiedy to nastąpił ich intensywny rozwój jako instytucji powszechnie dostępnych. Kolejny wiek przyniósł umocnienie idei bibliotek publicznych, będących ośrodkami kultury i oświaty. Jednocześnie był to trudny czas dla bibliotek na ziemiach polskich. W wyniku rozbiorów pozbawione zostały opieki państwa polskiego, a ich działalność skupiała się na ochronie dziedzictwa narodowego. W takich okolicznościach, w 1817 r., powstała Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie. Niemalże od początku swego istnienia, aż do dzisiaj, BUW łączy funkcje biblioteki uniwersyteckiej oraz biblioteki publicznej, mimo że od tego czasu szczegółowy tryb i naczelna funkcja jej działalności ulegały wielokrotnym zmianom. Współcześnie coraz większą większą popularność wśród użytkowników bibliotek, w tym użytkowników BUW-u, zyskują zasoby elektroniczne i źródła internetowe, a biblioteki traktowane są bardziej jako przestrzeń do pracy własnej niż jako miejsce dostępu do zbiorów.

The aim of the paper is to present the changing role of public libraries on the example of the University of Warsaw Library. The 18th century was particularly important for the history of public libraries. Then their intensive development as publicly accessible institutions took place. The next century brought the strengthening of the idea of public libraries as centers of culture and education. At the same time, it was a difficult time for libraries in Poland. As a result of the partitions, they were deprived of the protection of the Polish state, and their activities focused on protecting the national heritage. In such circumstances, in 1817 the University of Warsaw Library was established. In fact, from the beginning of its existence, it combined the functions of a university library and a public library, although since then the detailed mode and main function of its activity have changed many times. Nowadays, electronic resources and Internet sources are gaining more and more popularity among library users, and libraries are treated more as a space for personal work than as a place of access to collections.