REPOZYTORIUM UNIWERSYTETU
W BIAŁYMSTOKU
UwB

Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji: http://hdl.handle.net/11320/17239
Pełny rekord metadanych
Pole DCWartośćJęzyk
dc.contributor.authorProkop, Adam R.-
dc.date.accessioned2024-09-17T06:36:40Z-
dc.date.available2024-09-17T06:36:40Z-
dc.date.issued2024-
dc.identifier.citationBiałostockie Studia Literaturoznawcze, nr 24, 2024, s. 223-238pl
dc.identifier.issn2082-9701-
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11320/17239-
dc.description.abstractThe article begins with the theory of the signifying silence proposed by Polish philosopher Izydora Dąmbska (1904–1988), through interpretation of the defined silence regarding God by Henryk Elzenberg (1887–1967), to arrive at a close reading of selected works by his apprentice, Zbigniew Herbert (1924–1998): “Zobacz” [See] and “Homilia” [Homily]. These texts have been interpreted in the context of the previously, and perhaps deliberately, untouched issues relating to the Indefinite, and they have been further confronted with an understanding of Christian apophatic theology. This approach seems justified as its creator is considered to be Dionysius the Areopagite (from the late 5th to early 6th century), who was one of the greatest authorities on the subject of the Supreme for Elzenberg and a source of angelological inspiration for Herbert. The main aim of the paper is to show all these converging perspectives on the subject that escapes verbalisation.pl
dc.language.isoplpl
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu w Białymstokupl
dc.rightsAttribution-ShareAlike 4.0 International (CC BY-SA 4.0)pl
dc.rights.urihttps://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.enpl
dc.subjectPolish poetrypl
dc.subjectsilencepl
dc.subjectmysticismpl
dc.subjectinexpressibilitypl
dc.subjectZbigniew Herbertpl
dc.title„Akt strzelisty głębokiego oddechu”. Mistyka Herberta pomiędzy poezją a milczeniempl
dc.title.alternative“The Ejaculatory Prayer of a Deep Breath”: Herbert’s Mysticism Between Poetry and Silencepl
dc.typeArticlepl
dc.rights.holderUznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe (CC BY-SA 4.0)pl
dc.identifier.doi10.15290/bsl.2024.24.14-
dc.description.referencesAbramowska Joanna (2000), Wiersze z aniołami, w: Poznawanie Herberta, red. A. Franaszek, t. 2, Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 167–188.pl
dc.description.referencesBajda Justyna (2004), Ikonografia skrzydeł anielskich w malarstwie europejskim, w: Anioł w literaturze i kulturze, red. J. Ługowska, J. Skawiński, t. 1, Wrocław, s. 373–380.pl
dc.description.referencesBremer Józef (2002), Martin Heidegger i Ludwig Wittgenstein o milczeniu, „Forum Philosophicum”, t. 7, s. 123–152.pl
dc.description.referencesCicha Magdalena (2005), Jesteśmy intruzami w dialogu z nieobecnym. Formy autokreacji w epistolografii Zbigniewa Herberta, w: Czułość dla Minotaura. Metafizyka i miłość konkretu w twórczości Zbigniewa Herberta, red. J.M. Ruszar, M. Cicha, Lublin: Gaudium, s. 157–250.pl
dc.description.referencesDąmbska Izydora (1963), Milczenie jako wyraz i jako wartość, „Roczniki Filozoficzne” t. 11, z. 1, s. 73–79.pl
dc.description.referencesDąmbska Izydora (1971), O funkcjach semiotycznych milczenia, „Studia Semiotyczne”, t. 2, s. 77–88.pl
dc.description.referencesDedecius Karl (1998), Uprawa filozofii. Zbigniew Herbert w poszukiwaniu tożsamości, przeł. E. Felisiak, w: Poznawanie Herberta, red. A. Franaszek, t. 1, Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 128–168.pl
dc.description.referencesDionizy Areopagita (2006), Hierarchia kościelna, w: E. Stein (św. Teresa Benedykta od Krzyża), Drogi poznania Boga, przeł. G. Sowiński, Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych, s. 385–494.pl
dc.description.referencesDionizy Areopagita (2006), Hierarchia niebiańska, w: E. Stein (św. Teresa Benedykta od Krzyża), Drogi poznania Boga, przeł. G. Sowiński, Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych, s. 323–384.pl
dc.description.referencesDionizy Areopagita (2006), List IX, w: E. Stein (św. Teresa Benedykta od Krzyża), Drogi poznania Boga, przeł. G. Sowiński, Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych, s. 528–541.pl
dc.description.referencesDionizy Areopagita (2006), O imionach bożych, w: E. Stein (św. Teresa Benedykta od Krzyża), Drogi poznania Boga, przeł. G. Sowiński, Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych, s. 179–321.pl
dc.description.referencesDionizy Areopagita (2006), Teologia mistyczna, w: E. Stein (św. Teresa Benedykta od Krzyża), Drogi poznania Boga, przeł. G. Sowiński, Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych, s. 483–494.pl
dc.description.referencesDylus Aniela (1998), Doświadczenie, w: Słownik teologiczny, red. A. Zuberbier, Katowice: Księgarnia św. Jacka, s. 130–132.pl
dc.description.referencesDzidek Tadeusz (1998), Mistrzowie teologii, Kraków: Wydawnictwo M.pl
dc.description.referencesElzenberg Henryk (1990), Do „religii i mistyki”, w: H. Elzenberg, J.A. Kłoczowski, Henryk Elzenberg i mistyka, Kraków: Znak, s. 55–60.pl
dc.description.referencesElzenberg Henryk (1990), Mistycyzm: negatywność i pierwiastki afirmatywne, w: H. Elzenberg, J.A. Kłoczowski, Henryk Elzenberg i mistyka, Kraków: Znak, s. 28–29.pl
dc.description.referencesElzenberg Henryk (1990), Nieokreślone, w: H. Elzenberg, J.A. Kłoczowski, Henryk Elzenberg i mistyka, Kraków: Znak, s. 43–47.pl
dc.description.referencesElzenberg Henryk (1990), O „poznaniu” mistycznym, w: H. Elzenberg, J.A. Kłoczowski, Henryk Elzenberg i mistyka, Kraków: Znak, s. 30–42.pl
dc.description.referencesElzenberg Henryk (1994), Kłopot z istnieniem. Aforyzmy w porządku czasu, Kraków.pl
dc.description.referencesElzenberg Henryk (2001), Brutus czyli przekleństwo cnoty, w: H. Elzenberg, Pisma etyczne, Lublin, s. 61–69.pl
dc.description.referencesFranaszek Andrzej (1998), Wstęp, w: Poznawanie Herberta, red. A. Franaszek, t. 1, Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 5–18.pl
dc.description.referencesGórska Aleksandra (2002), Strefa milczenia w interpretacji aktorskiej, w: Semantyka milczenia, red. K. Handke, t. 2, Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, s. 111–119.pl
dc.description.referencesGrześkowiak Jerzy (1982), Liturgia dziś, Katowice: Księgarnia św. Jacka.pl
dc.description.referencesHandke Kwiryna (2002), Milczymy mówiąc, w: Semantyka milczenia, red. K. Handke, t. 2, Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, s. 217–222.pl
dc.description.referencesHandke Kwiryna (2008), Socjologia języka, Warszawa: PWN.pl
dc.description.referencesHerbert Zbigniew (2010), Wiersze rozproszone (rekonesans), oprac. R. Krynicki, Kraków: Wydawnictwo a5.pl
dc.description.referencesHerbert Zbigniew (2011), Wiersze zebrane, oprac. R. Krynicki, Kraków: Wydawnictwo a5.pl
dc.description.referencesHryniewicz Karol (2012), Potęga smaku – smak wolności. Zbigniewa Herberta teoria działania estetycznego?, w: Polityczność literatury. Polityczność literaturoznawstwa. Gramatyka sprzeciwu, red. J. Olejniczak, R. Knapek, M. Szumna, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 83–95.pl
dc.description.referencesJadacki Jacek J. (2000), Funkcja semiotyczna milczenia, w: Logika i filozofia logiczna, red. J. Perzanowski, A. Pietruszczak, Toruń: Wydawnictwo UMK, s. 413–421.pl
dc.description.referencesJadacki Jacek J. (2003), Aksjologia i semiotyka. Analizy i polemiki, Warszawa: PWN.pl
dc.description.referencesJan od Krzyża (1998), Noc ciemna, przeł. B. Smyrak, w: Jan od Krzyża, Dzieła, Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych, s. 405–522.pl
dc.description.referencesJaniak Agnieszka (2011), O medialnej ciszy i milczeniu – przyczynek do andragogiki, w: Przestrzenie wizualne i akustyczne człowieka. Antropologia audiowizualna jako przedmiot i metoda badań, red. J. Harbanowicz, A. Janiak, t. 2: Przestrzeń ciszy, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, s. 99–106.pl
dc.description.referencesJanicki Jan (1998), Homilia, w: Słownik teologiczny, red. A. Zuberbier, Katowice: Księgarnia św. Jacka, s. 199–201.pl
dc.description.referencesJarzyna Anita (2005), Przesłuchując anioły... Anioły Rilkego i Herberta, w: Czułość dla Minotaura Metafizyka i miłość konkretu w twórczości Zbigniewa Herberta, red. J.M. Ruszar, M. Cicha, Lublin: Gaudium, s. 97–124.pl
dc.description.referencesJochemczyk Mariusz (2008), Nieludzki? Arcyludzki? Kreacje postaci anioła w twórczości Zbigniewa Herberta, „Postscriptum Polonistyczne”, nr 2, s. 221–232.pl
dc.description.referencesKeil Volkmar (1985), Hinfuhrung zu Dionysius ¨ , w: Dionysius Areopagita, Ich schaute Gott im Schweigen, red. V. Keil, Freiburg im Breisgau: Herder Verlag, s. 15–36.pl
dc.description.referencesKiełbawska Amelia M. (2011), O milczeniu w sztuce pantomimy, w: Przestrzenie wizualne i akustyczne człowieka. Antropologia audiowizualna jako przedmiot i metoda badań, red. J. Harbanowicz, A. Janiak, t. 2: Przestrzeń ciszy, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, s. 75–85.pl
dc.description.referencesKijewska Agnieszka (2001), Dionizy Areopagita, w: Powszechna encyklopedia filozofii, red. A. Maryniarczyk, t. 2, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, s. 597–601.pl
dc.description.referencesKłoczowski Jan A. (1990), Profesor Henryk Elzenberg o religii i mistyce, w: H. Elzenberg, J.A. Kłoczowski, Henryk Elzenberg i mistyka, Kraków: Znak, s. 3–27.pl
dc.description.referencesKoryciński Wojciech (2005), Figura anioła w liryce polskiej po 1945 roku w kontekście pokoleniowych strategii programowych, w: Anioł w literaturze i kulturze, red. J. Ługowska, t. 2, Wrocław: Atut, s. 223–231.pl
dc.description.referencesLouth Andrew (1997), Początki mistyki chrześcijańskiej (od Platona do Pseudo-Dionizego Areopagity), przeł. H. Bednarek, Kraków: Wydawnictwo M.pl
dc.description.referencesManikowski Maciej (2006), Pierwsza zasada. Świat stworzony i drogi poznania, Kraków: Wydawnictwo Aureus.pl
dc.description.referencesMikołajczak Małgorzata (2004), Skrzydła Ikara. Od wzorów kulturowych po symbole religijne. Refleksje o twórczości Zbigniewa Herberta, „Ethos”, nr 1/2, s. 353–364.pl
dc.description.referencesOleksy Dagmara (2005), „Przeraźliwie przejrzysta doskonałość” – angelologia Herberta a angelologia katolicka, w: Anioł w literaturze i kulturze, red. J. Ługowska, t. 2, Wrocław: Atut, s. 215–222.pl
dc.description.referencesOlszewski Daniel (1998), Mistyka, w: Słownik teologiczny, red. A. Zuberbier, Katowice: Księgarnia św. Jacka, s. 302–304.pl
dc.description.referencesPawłowski Krzysztof (2001), Wysłowienie niewyrażalnego czy wymowne milczenie, w: Ostatnie przed wielkim milczeniem. Język i religia, red. E. Przybył, Kraków: Nomos, s. 91–104.pl
dc.description.referencesProkop Adam R. (2016), Koncepcja milczenia Izydory Dąmbskiej a angelofanie biblijne, w: Pokładamy nadzieję w Kościele, red. D. Mielnik, Lublin, s. 194–207.pl
dc.description.referencesProkop Adam R. (2018), Antropologia „Areopagityki”, „Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno Historyczne”, t. 32, nr 1, s. 125–139.pl
dc.description.referencesProkop Adam R. (2019), „Idąc po szczeblach blasku i głazach cienia.” Aniołowie Herberta w perspektywie angelologii katolickiej, w: Obrazy Boga w literaturze polskiej XX i XXI w. Od pokolenia wojennego do nowej fali, red. D. Siwor, J.M. Ruszar, Bielsko Biała–Kraków, s. 63–101.pl
dc.description.referencesPrycik Agnieszka (2011), Przestrzeń ciszy w tekście kulturowym a możliwości jej interpretacji – próba semiotycznej analizy komunikatu w oparciu o retorykę werbalną i wizualną, w: Przestrzenie wizualne i akustyczne człowieka. Antropologia audiowizualna jako przedmiot i metoda badań, red. J. Harbanowicz, A. Janiak, t. 2: Przestrzeń ciszy, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, s. 45–55.pl
dc.description.referencesPuzynina Jadwiga (2000), Niebo Herberta, „Ethos”, nr 4, s. 71–81.pl
dc.description.referencesPyczek Wacław (2010), Motywy angelologiczne w poezji Zbigniewa Herberta, „Facta Simonidis”, t. 3, nr 1, s. 265–286.pl
dc.description.referencesReale Giovanni (1996), Historia filozofii starożytnej, przeł. E.I. Zieliński, t. 1–4, Lublin: Wydawnictwo KUL.pl
dc.description.referencesRokoszowa Jolanta (1983), Język a milczenie, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, t. 40, s. 129–137.pl
dc.description.referencesRokoszowa Jolanta (1994), Milczenie jako fakt językowy, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, t. 50, s. 27–47.pl
dc.description.referencesStala Marian (1998), Rok 1983: głos poety, w: Poznawanie Herberta, red. A. Franaszek, t. 1, Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 202–212.pl
dc.description.referencesStein Edyta [św. Teresa Benedykta od Krzyża] (2006), Drogi poznania Boga, przeł. G. Sowiński, Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych.pl
dc.description.referencesStępień Tomasz (2005), Przedmowa, w: Pseudo-Dionizy Areopagita, Pisma teologiczne, przeł. M. Dzielska, Kraków: Znak, s. 7–67.pl
dc.description.referencesStępień Tomasz (2010), Pseudo–Dionizy Areopagita. Chrześcijanin i platonik, Warszawa: Fronda.pl
dc.description.referencesSuchla Beate R. (2008), Dionysius Areopagita. Leben – Werk – Wirkung, Freiburg–Basel–Wien: Herder Verlag.pl
dc.description.referencesTatarkiewicz Władysław (1999), Historia filozofii, t. 1, Warszawa: PWN.pl
dc.description.referencesTyburski Włodzimierz (2006), Elzenberg, Warszawa: Wiedza Powszechna.pl
dc.description.referencesWerner Mateusz (1998), „Rovigo”: portret na pożegnanie, w: Poznawanie Herberta, red. A. Franaszek, t. 1, Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 219–239.pl
dc.description.referencesWesołowska Anna (2015), „proszę księdza – ja naprawdę Go szukałem”. Religijne rozterki w poezji Zbigniewa Herberta, „Konteksty Kultury”, t. 12, z. 4, s. 436–450.pl
dc.description.referencesWieczorek Ewa (2009), O mowie zawartej w milczeniu, „Studia de Arte et Educatione”, nr 4, s. 15–23.pl
dc.description.referencesWiner Agata (2007), Anioł rozanielony, cz. 2, „Topos”, nr 4, s. 81–94.pl
dc.description.referencesWittgenstein Ludwig (1997), Tractatus logico-philosophicus, przeł. J. Wolniewicz, Warszawa: PWN.pl
dc.description.referencesWolsza Kazimierz (2014), Język religijny między modelem a milczeniem, w: W trosce o kulturę logiczną, red. K. Wolsza, Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, s. 393–412.pl
dc.description.referencesWójcik Kazimierz (2011), Dąmbska Izydora, w: Encyklopedia filozofii polskiej, red. A. Maryniarczyk i.in., t. 1, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, s. 277–280.pl
dc.description.referencesZarębianka Zofia (2001), Tropy sacrum w literaturze XX w., Bydgoszcz: „Homini”.pl
dc.description.referencesZawojska Teresa (2003), Herbert Zbigniew, w: Powszechna encyklopedia filozofii, red. A. Maryniarczyk i in., t. 4, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, s. 368–376.pl
dc.description.referencesZieliński Edward I. (2007), Platon, w: Powszechna encyklopedia filozofii, red. A. Maryniarczyk i in., t. 8, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, s. 265–272.pl
dc.identifier.eissn2720-0078-
dc.description.volume24pl
dc.description.firstpage223pl
dc.description.lastpage238pl
dc.identifier.citation2Białostockie Studia Literaturoznawczepl
dc.identifier.orcid0000-0002-6048-9675-
Występuje w kolekcji(ach):Białostockie Studia Literaturoznawcze, 2024, nr 24

Pliki w tej pozycji:
Plik Opis RozmiarFormat 
BSL_24_2024_A_R_Prokop_Akt_strzelisty_glebokiego_oddechu_Mistyka_Herberta.pdf97,49 kBAdobe PDFOtwórz
Pokaż uproszczony widok rekordu Zobacz statystyki


Pozycja ta dostępna jest na podstawie licencji Licencja Creative Commons CCL Creative Commons