Czynniki wpływające na poziom zarażenia ssaków drapieżnych tasiemcem Spirometra erinaceieuropaei w północno-wschodniej Polsce

Abstract

Celem niniejszej rozprawy było zbadanie, które gatunki płazów, gadów i ssaków są zarażone tasiemcem Spirometra erinaceieuropaei na terenie północno-wschodniej Polski. Zbadano też, które czynniki biologiczne i ekologiczne wpływają na ekstensywność i intensywność zarażenia S. erinaceieuropaei u dwóch żywicieli paratenicznych: jenota (Nyctereutes procyonoides) i borsuka (Meles meles). Larwy S. erinaceieuropaei znaleziono u 7 gatunków ssaków i u jednego gatunku gadów. Nie stwierdzono różnic w prawdopodobieństwie zarażenia między borsukiem a jenotem, jednak intensywność zarażenia u borsuka była znacznie wyższa. U obu gatunków stwierdzono istotne różnice w częstości występowania S. erinaceieuropaei między badanymi terenami: Puszczą Białowieską, Knyszyńską, Augustowską i Mazurami. Prawdopodobieństwo zarażenia rosło wraz ze wzrostem udziału siedlisk wilgotnych i wiekiem zwierząt. Częstość występowania sparganozy zmniejszała się wraz z upływem czasu trwania badań, jednak istotność tych zmian potwierdzono tylko u jenota. Niniejsze badania ujawniły złożone czynniki wpływające na rozprzestrzenianie i utrzymywanie się S. erinaceieuropaei u dzikich drapieżników. Podobna ekstensywność może sugerować podobne prawdopodobieństwo zarażenia, ale wyższa intensywność zarażenia u borsuka może być związana ze znacznie krótszą koewolucją tego gatunku z badanym pasożytem.

The aim of this dissertation was to investigate which species of amphibians, reptiles and mammals are infected with Spirometra erinaceieuropaei in northeastern Poland. Additionally, selected biological and ecological factors affecting the prevalence and intensity of S. erinaceieuropaei infection in two paratenic hosts were analysed: the raccoon dog (Nyctereutes procyonoides) and the European badger (Meles meles). The larvae of S. erinaceieuropaei were found in 7 mammalian species and in one reptile species. There were no differences in the probability of infestation between badger and raccoon dog, but an intensity of infection in badger was significantly higher. For both host species, significant differences were found in the prevalence of S. erinaceieuropaei between the study areas: Białowieża Forest, Knyszyn F., Augustów F., and Mazury. An increase in the probability of infection was also observed with an increase in the proportion of wet habitats and the age of the animals. The prevalence of sparganosis decreased over time; however it was significant only for raccoon dogs. Complex factors were revealed in the study of S. erinaceieuropaei in wild predators. The studied species may have a similar probability of infection, but the badger may have a higher intensity due to its shorter coevolution with the parasite.