Literatura i reklama. Kreacje i autokreacje we współczesnej polskiej prozie narracyjnej

Abstract

Niniejsza dysertacja bada problem związków literatury i reklamy w kontekście kreacji i autokreacji literackiej w wybranych utworach współczesnej polskiej prozy. Centralnym założeniem rozprawy jest, iż rodzimi autorzy wykorzystują te koneksje na potrzeby tworzenia nowych form narracyjnych. Rozprawę podzielono na 3 rozdziały, wstęp i zakończenie. Pierwszy rozdział koncentruje się wokół zjawiska reklamy jako gatunku użytkowego, jej koneksji z literaturą w sferach kreacji i autokreacji oraz związków polskich i zagranicznych pisarzy ze światem reklamy. Drugi rozdział dotyczy fenomenu powieści reklamowej, który zaczął uobecniać się w prozie amerykańskiej na początku XX wieku. Zjawisko przeanalizowano w kontekście kształtowania się podobnej tendencji we współczesnej polskiej prozie narracyjnej po roku 1989. W rozdziale trzecim ukazano sposoby kreacji świata reklamy w wybranej prozie polskich pisarzy urodzonych na przełomie lat 70. i 80. XX wieku. Do analizy wybrano następujące utwory: Nie żyję, więc jestem (2003) Katarzyny Byzi, Małż (2004) Marty Dzido oraz Copyfighter (2015) Łukasza Krakowiaka, Wrzawa Krzysztofa Beśki, Wszyscy ludzie, których znam, są chorzy psychicznie (2018) Krystiana Nowaka oraz Lukier (2019) Malwiny Pająk. W pracy posłużono się trzema metodami badawczymi: analizą krytyczną, komparatystyką oraz narratologią.

This dissertation explores the relationship between literature and advertising, focusing on literary creation and self-creation in selected works of contemporary Polish prose. It argues that native authors use these connections to develop new narrative forms. Divided into an introduction, three chapters, and a conclusion, the first chapter examines advertising as a utilitarian genre and its ties with literature and the global advertising scene. The second chapter studies the emergence of the advertising novel in early 20th-century American prose, analyzed within the context of a similar trend in post-1989 Polish narrative prose. The third chapter shows how Polish authors born around the 1970s and 1980s create worlds of advertising in their works, including "Nie żyję, więc jestem" (2003) by Katarzyna Byzia, "Małż" (2004) by Marta Dzido, "Copyfighter" (2015) by Łukasz Krakowiak, "Wrzawa" by Krzysztof Beśka, "Wszyscy ludzie, których znam, są chorzy psychicznie" (2018) by Krystian Nowak, and "Lukier" (2019) by Malwina Pająk. The study employs critical analysis, comparative studies, and narratology.