REPOZYTORIUM UNIWERSYTETU
W BIAŁYMSTOKU
UwB

Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji: http://hdl.handle.net/11320/16753
Pełny rekord metadanych
Pole DCWartośćJęzyk
dc.contributor.authorZakrzewski, Andrzej-
dc.date.accessioned2024-06-18T11:31:00Z-
dc.date.available2024-06-18T11:31:00Z-
dc.date.issued2024-
dc.identifier.citationWobec sejmików. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku, T. 2, pod red. Marty Kupczewskiej i Karola Łopateckiego, Białystok 2024, s. 459-479pl
dc.identifier.isbn978-83-64103-96-4 (całość)-
dc.identifier.isbn978-83-64103-95-7 (t. 2)-
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11320/16753-
dc.description.abstractThe conviction that the magnates dominated the political life of the Grand Duchy of Lithuania in the era after the Union of Lublin is, at the current stage of research, correct. However, researchers point to moments when factions failed to push their aspirations through. This could have been due to both the factions blocking each other and leaving room for the independent initiative of the middle nobility, as well as their advantage in a particular situation: the weakness of the factions or their indignation in the face of pressure. Certain elements were supported by all the assemblymen (and their patrons). Probably, this is how “estate-wide” demands were created – because they served the entire noble community. The political elite of Lithuania was by no means disturbed by them, they were even lucrative, regardless of faction affiliation. They were both local and estate-wide demands. Local needs were to be met by the construction of a municipal chancellery, a court, the repair of a sejmik chamber or a bridge, ensuring order in the district during interregnum, external (Cossack) danger and in situations requiring the execution of court judgments. Providing for fellow citizens who were impoverished or affected by a natural disaster did not raise objections. Sometimes the demands applied to the entire Principality. This was to equalize the position of Lithuania in the Commonwealth (the creation of: new offices and the archbishopric of Vilnius, the inclusion of county marshals in the Senate, the launch and ordering of the mint and Lithuanian coinage, as well as weights and measures). The nobility did not accept the diminution of the Grand Duchy’s territory, the presence of crown soldiers, and wanted the restoration of the showdowns of the common army or the proper maintenance of border castles. However, the efforts to improve the Statute of Lithuania already show that such demands may have harbored threats to certain interests (not only religious). Concepts that were fundamentally right were then alleged. Other demands, on the other hand, may have arisen as a result of special circumstances, especially when competing parties blocked each other or one of them failed to see to the “proper” conduct of the assembly. In the current state of research, it is very rare to be able to point with certainty to situations where these nobles could have presented their decisions without the influence of the magnates, or, indeed, despite their position. Rather, we are doomed to conjecture. Translated by Stefan Kubiakpl
dc.language.isoplpl
dc.publisherInstytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy oraz Polskie Towarzystwo Historycznepl
dc.relation.ispartofseriesMagnateria Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku;-
dc.subjectWielkie Księstwo Litewskiepl
dc.subjectparlamentaryzmpl
dc.subjectszlachtapl
dc.subjectGrand Duchy of Lithuaniapl
dc.subjectparliamentarismpl
dc.subjectnobilitypl
dc.titleGdy magnaci nie musieli wpływać na sejmik – szlacheckie postulaty na sejmikach Wielkiego Księstwa Litewskiego XVI–XVIII w.pl
dc.title.alternativeWhen the magnates did not have to influence the Sejmik – nobles’ demands at the sejmiks of the Grand Duchy of Lithuania of the 16th–18th centuriespl
dc.typeBook chapterpl
dc.rights.holder© Copyright by Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europypl
dc.description.AffiliationUniwersytet Warszawskipl
dc.description.referencesAkta sejmikowe województwa wileńskiego (1566–1655), opr. T. Ambroziak, T. Kempa, Toruń 2024.pl
dc.description.referencesAkta sejmiku kowieńskiego z lat 1733–1795, wyd. M. Jusupović, Warszawa 2019.pl
dc.description.referencesAkta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego, opr. H. Lulewicz, t. I: Okresy bezkrólewi (1572–1576, 1586–1587, 1632, 1648, 1697–1697, 1706–1709, 1733–1735, 1763–1764), Warszawa 2006, s. 79; t. II: Okresy panowań królów elekcyjnych XVI–XVII wiek, Warszawa 2009.pl
dc.description.referencesАкты издаваемые виленскою археографическою комиссиею для разбора древних актов, vol. 4, Вильна 1870.pl
dc.description.referencesАндрэй Радаман, Інструкцыя Наваградскага сойміка паслам на элекцыйны сойм 1587 г., «Беларускі Гістарычны Агляд» 10, 2003, 1–2 (18–19).pl
dc.description.referencesLietuvos Didžiosios Kunigaikštystės seimelių instrukcijos (1788–1790), wyd. R. Jurgaitis, A. Stankevič, A. Verbickienė, Vilnius 2015.pl
dc.description.referencesMatuszewicz M., Diariusz życia mego, t. 1–2, oprac. B. Królikowski, komentarz Z. Zielińska, Warszawa 1986.pl
dc.description.referencesPoczobut-Odlanicki J.W., Pamiętnik, opr. A. Rachuba, Warszawa 1987, s. 299.pl
dc.description.referencesVC 2/2.pl
dc.description.referencesVC 3/2.pl
dc.description.referencesРусская историческая библиотека, t. 30: Литовская метрика, Отделы 1–2. Часть 3. Книги Публичных Дел, Юрьев 1914.pl
dc.description.referencesAugustyniak U., W służbie hetmana i Rzeczypospolitej. Klientela wojskowa Krzysztofa Radziwiłła (1585–1640), Warszawa 2004.pl
dc.description.referencesBobiatyński K., Kariera Samuela Hieronima Kociełła jako przyczynek do badania mechanizmów awansu urzędników skarbu litewskiego w drugiej połowie XVII wieku, „Rocznik Lituanistyczny” 8, 2022.pl
dc.description.referencesBobiatyński K., Michał Kazimierz Pac – wojewoda wileński, hetman wielki litewski. Działalność polityczno-wojskowa, Warszawa 2008.pl
dc.description.referencesBobiatyński K., W walce o hegemonię. Rywalizacja polityczna w Wielkim Księstwie Litewskim w latach 1667–1674, Warszawa 2016.pl
dc.description.referencesBorkowska-Bagieńska E., „Zbiór praw sądowych” Andrzeja Zamoyskiego, Poznań 1986.pl
dc.description.referencesBuben V., Rozdwojone wybory urzędników ziemskich na sejmiku elekcyjnym województwa nowogródzkiego 5 lutego 1777 roku, ZN UJ MCCLXXXIV – 2006, Prace Historyczne, z. 133.pl
dc.description.referencesDeputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1582–1696). Spis, opr. H. Lulewicz i A. Rachuba. Warszawa 2007.pl
dc.description.referencesFilipczak W., Sejmiki powiatu wiłkomierskiego w latach 1781–1784, ZH, 85, 2020, 2, s. 67– 93.pl
dc.description.referencesFilipczak W., Sejmiki w Wiłkomierzu w czasach dominacji Antoniego Tyzenhauza (1777–1780), w: Парламентарызм у Вялікім Княстве Літоўскім у XVIII стагоддзі, ред. В.В. Аніпяр- коў, Д.В. Віцько, А.У. Мацук, Мінск 2020.pl
dc.description.referencesFilipczak W., Uwagi o sejmikach litewskich w czasach Rady Nieustającej na tle praktyki parlamentarnej powiatu kowieńskiego, „Przegląd Nauk Historycznych” 19, 2020, 2.pl
dc.description.referencesFilipczak-Kocur A., Skarbowość Rzeczypospolitej 1587–1648: projekty, ustawy, realizacja, Warszawa 2023.pl
dc.description.referencesFriedrich K., Obywatele i obywatelskość w wielonarodowej Rzeczypospolitej, w: Wartości polityczne Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Struktury aksjologiczne i granice cywilizacyjne, red. A. Grześkowiak-Krwawicz, Warszawa 2017.pl
dc.description.referencesJurgaitis R., Nuo bajoriškosios savivaldos iki parlamentarizmo: Vilniaus seimelio veikla 1717–1795 m., Vilnius 2016.pl
dc.description.referencesJusupović M., Lithuanian matters among the demands of the eighteenth-century nobility of the Grand Duchy of Lithuania, “European Review of History – Revue européenne d’histoire”, 29, 2022, 4.pl
dc.description.referencesJusupović M., Prowincjonalna elita litewska w XVIII wieku. Działalność polityczna rodziny Zabiełłów w latach 1733–1765, Warszawa 2014.pl
dc.description.referencesKalinowski E., Stanowisko posłów podlaskich w sprawie unii polsko-litewskiej na sejmie brzeskim w 1566 r., „Miscellanea Historico-Iuridica” 21, 2022, 1.pl
dc.description.referencesKanecki O., Sądy kapturowe Wielkiego Księstwa Litewskiego (1572–1764), Sopot 2020.pl
dc.description.referencesKołodziej R., „Ostatni wolności naszej klejnot”. Sejmy Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014,pl
dc.description.referencesKonieczna D., Ustrój i funkcjonowanie sejmiku brzeskolitewskiego w latach 1565–1763, Warszawa 2013.pl
dc.description.referencesKonieczna D., Ustrój i funkcjonowanie sejmików elekcyjnych w powiecie brzeskolitewskim do 1764 roku, w: Po unii – sejmiki szlacheckie w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku, red. H. Lulewicz, M. Wagner, Siedlce 2013.pl
dc.description.referencesKosińska R., Sejmiki poselskie 1766 roku, KH 125, 2018, 4.pl
dc.description.referencesKościałkowski S., Antoni Tyzenhauz. Podskarbi nadworny litewski, t. I, Londyn 1970.pl
dc.description.referencesLappo J., 1588 metų Lietuvos Statutas, t. I, d. 2, Kaunas 1936.pl
dc.description.referencesLulewicz H., Gniewów o unię ciąg dalszy: stosunki polsko-litewskie w latach 1569–1588, Warszawa 2002.pl
dc.description.referencesLulewicz H., Najstarsza znana instrukcja sejmikowa z Wielkiego Księstwa Litewskiego. Sejmik wileński przed sejmem warszawskim 1570 roku, w: Studia historyczno-prawne. Prace dedykowane profesorowi Janowi Seredyce w siedemdziesiątą piątą rocznicę urodzin i czterdziestopięciolecie pracy naukowej, Opole 2004.pl
dc.description.referencesLulewicz H., Nieformalne zjazdy senatorsko-szlacheckie w Wielkim Księstwie Litewskim na przykładzie wydarzeń z lat 1595–1596 (inwazja S. Nalewajki), w: Парламенцкія структуры ўлады ў сістэме дзяржаўнага кіравання Вялікага княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай у XV–XVIII стагоддзях, Мінск 2008.pl
dc.description.referencesLulewicz H., Sejmiki litewskie przed sejmem 1572 roku. Projekt obsady funkcji poselskich, w: Litwa w epoce Wazów, red. W. Kriegseisen i A. Rachuba, Warszawa 2006.pl
dc.description.referencesŁosowski J., Starania sejmików szlacheckich o należyte gromadzenie, zabezpieczanie akt sądów szlacheckich w XVI–XVIII wieku. Główne problemy, ZN UJ, Prace Historyczne 145, 2018, 1.pl
dc.description.referencesMacuk A., Wybór pisarzy Trybunału Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 40. XVIII w. w: Rzeczpospolita państwem wielu narodowości i wyznań, red. T. Ciesielski, A. Filipczak-Kocur, Warszawa–Opole 2008.pl
dc.description.referencesMalec J., Próby ściślejszego zespolenia Litwy z Koroną w latach 1764–1786, „Lituano-Slavica Posnaniensia” 2, 1987.pl
dc.description.referencesMalec J., Szkice z dziejów federalizmu i myśli federalistycznej w nowożytnej Europie, Kraków 2003.pl
dc.description.referencesPadalinski U., „ Ja na to nie zezwalam, ani nie chcę nowego na bracią swą stanowić”. Przywódcy szlacheccy Wielkiego Księstwa Litewskiego na sejmie lubelskim 1569 roku, w: Unia lubelska 1569 roku i unie w Europie Środkowo-Wschodniej, red. J. Krochmal, Warszawa 2020.pl
dc.description.referencesRachuba A., Konfederacje wojska litewskiego w latach 1655–1663, Zabrze 2010.pl
dc.description.referencesRachuba A., Program reform państwa w wystąpieniach wojska litewskiego w połowie XVII wieku, „Przegląd Wschodni” 4, 1997, 2 (14).pl
dc.description.referencesRachuba A., Wolność szlachecka i niezależność państwa w opinii szlachty nowogródzkiej za rządów Wazów, w: Najwyższa Pani swoich praw…: idee wolności, niepodległości i suwerenności Rzeczypospolitej 1569–1795, red. A. Grześkowiak-Krwawicz, Warszawa 2019, s. 112–117.pl
dc.description.referencesRostworowski E., Sprawa aukcji wojska na tle sytuacji politycznej przed Sejmem Czteroletnim, Warszawa 1957.pl
dc.description.referencesSawicki M., Stronnictwo dworskie w Wielkim Księstwie Litewskim w latach 1648–1655, Opole 2010.pl
dc.description.referencesSeredyka J., Dzieje zatargów i ugody o kościół kiejdański w wiekach XVI–XVIII, OiRP 21, 1976.pl
dc.description.referencesSeredyka J., Instrukcje powiatu wileńskiego na sejmy panowania Zygmunta III Wazy, „Sobótka” 48, 1993, 2–3.pl
dc.description.referencesWasilewski T., Walka o zrównanie praw szlachty litewskiej z koronną, ZH 51, 1986, 1.pl
dc.description.referencesWisner H., Rzeczpospolita Wazów, t. 3: Sławne Państwo, Wielkie Księstwo Litewskie, Warszawa 2008.pl
dc.description.referencesZakrzewski A.B., Budowa archiwów szlachty trockiej, „Miscellanea Historico-Archivistica” 2000, 11.pl
dc.description.referencesZakrzewski A., Popisy pospolitego ruszenia w opinii szlachty litewskiej epoki Sejmu Wielkiego, w: Verus amicus rara avis est. Studia poświęcone pamięci Wojciecha Organiściaka, red. A. Lityński, A. Matan, M. Mikołajczyk, D. Nawrot, G. Nancka, Katowice 2020.pl
dc.description.referencesZakrzewski A.B., Sejmiki Wielkiego Księstwa Litewskiego XVI–XVIII w. Ustrój i funkcjonowanie: sejmik trocki, Warszawa 2000.pl
dc.description.referencesZielińska Z., Mechanizm sejmikowy i klientela radziwiłłowska za Sasów, PH 62, 1971, 3.pl
dc.description.referencesŻojdź K., Wszyscy ludzie króla. Zygmunt III Waza i jego stronnicy w Wielkim Księstwie Litewskim w pierwszych dekadach XVII wieku, Toruń 2019.pl
dc.description.referencesГалубовіч В., Полацкая шляхта і дынастыя Вазаў, Мінск 2016, s. 125.pl
dc.description.referencesМацук А.У., Роля соймікавага дырэктара ў практыцы функцыянавання адкладзеных павятовых соймікаў ВКЛ (1697–1717 гг.), „Архіварыус” 2020, Выпуск 16.pl
dc.description.referencesМацук А.У., Грамадска-палітычнае жыццё Вялікага Княства Літоўскага ў часы бескаралеўя 1733–1735 гг., Мінск 2020.pl
dc.description.referencesМацук А.У., Павятовыя соймікі ў сацыяльна-палітычным жыцці Вялікага Княства Літоўскага (1697–1764 гг.), Вільня 2023.pl
dc.description.referencesРадаман А., Вайсковья шляхецкія з’езды (попісы і зборы паспалітага рушэння) Наваградскага павета ў другой палове XVI ст., w: Парламенцкія структуры ўлады ў сістэме дзяржаўнага кіравання Вялікага княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай у XV–XVIII стагоддзях, Мінск 2008.pl
dc.description.referencesРадаман А., Кліенты і „прыяцелі” Астафея Багданавіча Валовіча ў Наваградскім павеце ВКЛ у 1565–1587 гг., w: Unus pro omnibus: Валовічы ў гісторыі Вялікага княства Літоўска- га XV–XVIII стст., рэд. А. Шаланда, Мінск 2014.pl
dc.description.referencesРадаман А., Патранальна-кліентальныя адносіны ў Новагародскім павеце і іх уплыў на палітыку і дзейнасць органаў шляхецкага самакіравання ў другой палове XVI – па- чатку XVII ст., w: Магнацкі двор і сацыяльнае ўзаемадзеянне (XV–XVIII стст.), рэд. А. М. Янушкевіч, Мінск 2014.pl
dc.description.referencesРагаускас A., Постройка здания архива судов Упитского повета в начале XVII в. и упитский староста Ярош Волович, «Гістарычна-археалагічны зборнік», выпуск 32: 2017.pl
dc.description.volume2pl
dc.description.firstpage459pl
dc.description.lastpage479pl
dc.identifier.citation2Wobec sejmików. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku, T. 2, pod red. Marty Kupczewskiej i Karola Łopateckiegopl
dc.conferenceVI Ogólnopolska konferencja naukowa „Magnateria Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku. Wobec sejmików”, Ciechanowiec 24–27 maja 2022 r.pl
dc.identifier.orcid0000-0001-8611-4540-
Występuje w kolekcji(ach):VI Ogólnopolska konferencja naukowa „Magnateria Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku. Wobec sejmików”, Ciechanowiec 24–27 maja 2022 r.

Pliki w tej pozycji:
Plik Opis RozmiarFormat 
A_Zakrzewski_Gdy_magnaci_nie_musieli_wplywac_na_sejmik.pdf231,38 kBAdobe PDFOtwórz
Pokaż uproszczony widok rekordu Zobacz statystyki


Pozycja jest chroniona prawem autorskim (Copyright © Wszelkie prawa zastrzeżone)