Wpływ Europejskiej Inicjatywy Obywatelskiej w sprawie zakazu stosowania glifosatu i ochrony ludzi i środowiska przed toksycznymi pestycydami na funkcjonowanie Unii Europejskiej

Abstract

Glifosat to substancja czynna wykorzystywana w środkach ochrony roślin, która od lat wywołuje kontrowersje. 15 grudnia 2022 roku kończy się okres zatwierdzenia glifosatu, a w konsekwencji bezpieczeństwo jego stosowania znowu staje się przedmiotem ożywionej dyskusji publicznej. Jego zatwierdzenie na lata 2017-2022 poprzedzone było silnymi niepokojami społecznymi, które sformalizowały się w postaci europejskiej inicjatywy obywatelskiej w sprawie zakazu stosowania glifosatu i ochrony ludzi i środowiska przed toksycznymi pestycydami. W ocenie autorów wywarła ona ważny wpływ na Unię Europejską – nie tylko w tym ujęciu najbardziej oczywistym, czyli wskutek wprowadzonych w związku z nią zmian legislacyjnych, ale również w pomijanej często sferze pozanormatywnej. W ramach niniejszego artykułu przeanalizowano wpływ tej inicjatywy na rozwój ustawodawstwa regulacyjnego Unii Europejskiej i jej szerzej rozumianą działalność, ze szczególnym uwzględnieniem przejrzystości podejmowania decyzji związanych z bezpieczeństwem żywności w aspekcie oczekiwań społeczeństwa.

Glyphosate is an active substance used in plant protection products that has been a controversy for years. The approval period for glyphosate ends on December 15, 2022, and as a consequence, its safety is once again a subject of lively public debate. Its approval for 2017-2022 was preceded by strong public unrest that took the form of the European Citizens’ Initiative to ban glyphosate and protect people and the environment from toxic pesticides. In the authors’ opinion, it had an important impact on the European Union - not only in the most obvious way, i.e. as a result of the related legislative changes but also in the often overlooked non-normative sphere. The authors analyze the impact of this initiative on the development of EU regulatory legislation and other areas of its activity, with particular stress put on the transparency of decision-making related to food safety in terms of society’s expectations.