Udział czynnika społecznego w wykonywaniu wymiaru sprawiedliwości w świetle wartości i zasad konstytucyjnych

Abstract

Rozprawa doktorka pt. " Udział społeczeństwa w wykonywaniu wymiaru sprawiedliwości w świetle wartości l zasada konstytucyjnych" przedstawia uwarunkowania prawne i organizacyjne różnych form partycypacji społecznej w sądach. Problem badawczy przedstawiono w kontekście trójpodziału władz w demokratycznym państwie prawnym. Podkreślono rangę zasady godności człowieka oraz wywodzących się z niej praw i wolności, do których ochrony zobowiązane są również niezależne sądy, jako organy. Poszerzeno kontekst o tło historyczne, w zakresie udziału sędziów społecznych w sprawowaniu sądownictwa w dawnej Polsce i na świecie, jak też porównanie współczesnych systemów sądowych innych państw (sądy przysięgli, sądy ławnicze, sądy pokoju). Waga podjętego tematu rozprawy doktorskiej jest znaczna, gdyż dotyczy szeroko rozumianej sprawiedliwości sądowej, której strażnikami są w rzeczywistości nie tylko sędziowie zawodowi, ale również orzekający z nimi na równych prawach ławnicy, do czego przyczyniać się mogą reprezentanci społeczeństwa, partycypujący w sądach w ramach realizowania zasady rzetelności procesu, a w tym jawności wewnętrznej postępowania sądowego i sprawiedliwości oraz publiczność i media - realizując konstytucyjną zasadę jawności zewnętrznej postępowania sądowego i pełniąc funkcję kontrolną, wobec demokratycznej władzy sądowniczej.

Doctoral dissertation entitled "Participation of society in the administration of justice in the light of constitutional values and principIes" presents the legal and organizational conditions of various forms of social participation in the courts. The research problem is presented in the context of the separation of powers in a democratic state ruled by law. The importance of the principle of human dignity and the rights and freedoms derived from it were emphasized, the protection of which is also the responsibility of independent courts as state organs. It was also considered necessary to broaden the context with the historical background, in terms of the participation of social judges in the exercise of the judiciary in former Poland and in the world, as well as a comparison of contemporary judicial systems of other countries (jury courts, courts of lay judges, courts of the peace). The importance of the topie of the doctoral dissertation is significant, as it concerns the broadly understood judicial justice, whose guardians are in fact not only professional judges, but also lay judges adjudicating with them on equal terms, to which representatives of society may contribute, participating in courts as part of the implementation of the principle fairness of the trial, including internal transparency of court proceedings and justice, as well as the public and the media - implementing the constitutional principle of external transparency of court proceedings and performing a control function towards the democratic judiciary.