Podlaskie inspiracje „najpierwszej poetki i rymopiski” – Elżbiety z Kowalskich Drużbackiej

Abstract

Artykuł dotyczy utworów okolicznościowych i panegirycznych stworzonych przez Elżbietę Drużbacką, „żonę wyćwiczoną”, jedną z pierwszych polskich kobiet piszących, najwybitniejszą poetkę późnobarokową i oświeceniową (Raj białostocki każdemu otwarty w zupełnej szczęśliwości, w doskonałej roskoszy wszystkich kontentujący, przez Adama stracony, przez Jana przywrócony, Wiersze na wiązanie JW. Jej mości Pani Izabeli z Poniatowskich Branickiej, wojewodzinie krakowskiej, het[manowej] w[ielkiej] kor[onnej] przez Jejmć Panią Drużbacką a[nno] 1753 pisane, Wiersze drugie na wiązanie samego JW Imci P[ana] wojewody krak[owskiego] hetmana w[ielkiego] koronnego przez tęż Jejmć P[anię] Drużbacką pisane a[nno] 1753 -tio23-9bris w Mościskach, Dekret na upierów morzących hetmana). Przedmiotem badawczego namysłu są przede wszystkim źródła jej poetyckiego inventio, związki z tradycją i konwencją epoki, a także relacje i zależności (literackie, jak i finansowe) z Gryfitami z Podlasia.

The article concerns occasional and panegyric works created by Elżbieta Drużbacka, a “trained wife”, one of the first Polish women writers, the most outstanding late Ba roque and Enlightenment poet (Raj białostocki każdemu otwarty w zupełnej szczęśliwości, w doskonałej roskoszy wszystkich kontentujący, przez Adama stracony, przez Jana przywrócony, Wiersze na wiązanie JW. Jejmości Pani Izabeli z Poniatowskich Branickiej, wojewodzinie krakowskiej, het[manowej] w[ielkiej] kor[onnej] przez Jejmć Panią Drużbacką a[nno] 1753 pisane, Wiersze drugie na wiązanie samego JW Imci P[ana] wojewody krak[owskiego] hetmana w[ielkiego] koronnego przez tęż Jejmć P[anię] Drużbacką pisane a[nno] 1753 -tio23-9bris w Mościskach, Dekret na upierów morzących hetmana). The subject of the scholarly reflection are, above all, the sources of her poetic inventio, relations with the traditions and conventions of the era, as well as relations with and dependence (literary and financial) on the Gryfits from Podlasie.