Konstrukcja i charakter prawny ugody jako uniwersalnego narzędzia rozwiązywania sporów prawnych

Abstract

Problematyka ugody powinna być przedmiotem pogłębionej analizy prawnej z uwagi na istotną rolę, jaką ugoda odgrywa w obrocie prawnym, a także potrzebę promowania metody ugodowego rozwiązywania sporów. Główną hipotezą badawczą prezentowanej rozprawy doktorskiej jest założenie, że w drodze szczegółowej analizy przypadków ugodowego rozwiązywania sporów prawnych, w sferach zróżnicowanych stosunków prawnych, można i należy wyodrębnić uniwersalny model ugody. Hipotezie takiej towarzyszy konstatacja, że ugoda cywilnoprawna (umowa ugody w rozumieniu prawa cywilnego materialnego) jest uniwersalnym narzędziem rozwiązywania sporów i stanowi fundament (podstawę) modelu ugody oraz ugód stosowanych na tle różnych gałęzi prawa. Ugoda materialnoprawna w niniejszej pracy została porównana do innych, podobnych do niej, regulacji prawnych ugody w wybranych ustawowych aktach prawnych. W dysertacji dokonana została analiza porównawcza, obejmująca badanie treści regulacji prawnych, stanowisk w orzecznictwie oraz poglądów polskiej doktryny. Zasadniczym celem rozprawy jest przedstawienie instytucji ugody na bazie umowy prowadzącej do zawarcia porozumienia (rozwiązującego spór) i ocena dotychczasowych rozwiązań prawnych funkcjonujących w tym zakresie w prawie polskim.

The issue of settlement agreement ought to be the subject of in-depth legal analysis due to the important role hat settlement agreement plays in a conduct of legal transactions, as well as the need to promote the method of amicable dispute resolution in the Polish and European legal order. The main research hypothesis of the presented dissertation is the assumption that through a detailed analysis of cases of amicable resolution of legal disputes and in spheres of various legal relations, it is possible and necessary to distinguish a universal model of a legal settlement. According to this hypothesis, a civil law settlement (a settlement agreement in the sense of substantive civil law) is a general tool for resolving disputes and constitutes the foundation of the settlementa greement model and settlement agreements applied in various branches of law. The substantive legal settlement agreement in this dissertation has been compared to other, comparable to it, legal regulations of agreement in selected statutory legal acts. In dissertation was made comparative analysis, including the study of the content of legal regulations, positions in jurisprudence and views of Polish doctrine, and conclusions from it, such is the author's assumption, were to bring an element of originality to scientific considerations about the institution of settlement in the background of Polish law. The main aim of the thesis is to present the institution of settlement based on a contract leading to the conclusion of an agreement (resolving a dispute) and to assess the current legal solutions functioning in this regard in Polish law.