Trolling, fake news, infotainment. Rola mediów społecznościowych w prowadzeniu wojny informacyjnej na przykładzie działań podejmowanych w tym obszarze przez Federację Rosyjską

Abstract

Celem artykułu jest przekrojowe zaprezentowanie konkretnych mechanizmów wykorzystywanych w działaniach Federacji Rosyjskiej na rzecz tworzenia destabilizacji i dezinformacji na obszarach państw, wobec których Rosja prowadziła intensywną wojnę informacyjną: Ukrainy czy państw bałtyckich. Rosja pod rządami Władimira Putina stosuje w polityce zagranicznej tzw. „surową siłę”. Od jakiegoś czasu towarzyszą jej jednak liczne zabiegi propagandowe oraz manipulacyjne, mające uwiarygadniać cele i środki, jakie stosuje Rosja, aby prowadzić swoją politykę. Adresatami tych akcji są zarówno Ukraińcy, Estończycy, Łotysze, Litwini, jak i szeroko rozumiane społeczeństwa zachodnie. Wśród licznych środków wykorzystywanych przez rosyjskie służby jest kreowanie i wykorzystywanie tzw. fake newsów – fałszywych faktów informacyjnych, wzbudzających duże zainteresowanie społeczności, ale także stosowanie farm trolli, mających dyskredytować narrację inną niż rosyjska. Innym środkiem medialnym, który Federacja Rosyjska z powodzeniem stosuje, jest np. dezinformacyjny infotainment – łączenie przekazów informacyjnych z rozrywką i kulturą, tak aby wzmacniać, a czasem wręcz sakralizować rosyjskie spojrzenie na politykę międzynarodową.

The aim of this article is to present the specific mechanisms used in the activities of the Russian Federation to create destabilization and disinformation in countries against which Russia has waged an intense information war: Ukraine and the Baltic States, for example. Putin’s Russia uses so­‑called “raw strength”. For some time, however, it has been accompanied by numerous propaganda and manipulative measures aimed at authenticating the goals and means that Russia uses to conduct its policy. These actions are addressed to Ukrainians, Estonians, Latvians, Lithuanians, as well as widely understood Western societies. Among the numerous means used by the Russian services, there is the creation and use of the so­‑called “fake news” – false information, arousing great interest in the community, but also the use of “troll farms”, intended to discredit any narrative other than Russian. Another medium that the Russian Federation successfully uses is, for example, disinformation infotainment – combining information messages with entertainment and culture in order to strengthen, and sometimes even sacralise, the Russian view on international politics.