Modele świadczenia usług komunalnych i ich efektywność (na przykładzie gospodarki odpadami)

Abstract

Gospodarka odpadami komunalnymi stanowi zadanie własne gminy, a jej funkcjonowanie regulują: ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. W myśl obowiązujących przepisów, gmina będąca koordynatorem całego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi jest zobligowana do przeprowadzenia przetargu nieograniczonego celem wyłonienia wykonawcy usługi, którego wybór determinuje model jej świadczenia. Zasadniczym problemem funkcjonowania tego systemu jestniedostateczny poziom wiedzy na temat efektywności świadczenia analizowanej usługi w poszczególnych modelach. Zatem głównym celem rozprawy jest identyfikacja modeli świadczenia usług z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi, pomiar ich efektywności oraz porównanie efektywności poszczególnych modeli. Obszar badawczy stanowi województwo podlaskie, w którym badaniami empirycznymi w latach 2015-2019 objęto 103 gminy i Związek Gmin „Kumiałka - Biebrza” oraz spółki realizujące analizowaną usługę. Analizowane gminy zgodnie z klasyfikacją GUS przyporządkowano do gmin wiejskich, miejsko-wiejskich i miejskich. Z przeprowadzonych badań wynika, że najbardziej efektywnym modelem realizacji zadań z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi w gminach wiejskich jest model komercyjny, w miejsko-wiejskich outsourcingowy, a w miejskich mieszany i komercyjny.

Municipal waste management is a commune's own task and its operation is regulated by the Act on Maintaining Cleanliness and Order in Communes of 13 September 1996 and the Waste Act of 14 December 2012. Pursuant to the regulations in force, a municipality coordinating the entire municipal waste management system is obliged to hold an open tender to select a contractor for the service, whose selection determines the service provision model. The main problem of the system functioning is insufficient knowledge on the effectiveness of the service provision in particular models. Therefore, the main objective of the thesis is to identify models of municipal waste management services, to measure their efficiency and to compare the efficiency of individual models. The research area is the Podlaskie voivodeship, where the empirical research in 2015-2019 covered 103 municipalities and the Association of Municipalities "Kumiałka - Biebrza" and companies implementing the analyzed service. The analyzed municipalities according to the classification of CSO were assigned to rural, urban-rural and urban municipalities. The study shows that the most effective model for the implementation of municipal waste management tasks in rural communes is the commercial model, in urban-rural communes - the outsourcing model and in urban communes - the mixed and commercial model.