Adekwatność roszczeń odszkodowawczych w sprawach o niechciane urodzenie na gruncie polskiego systemu prawnego z uwzględnieniem kontekstu prawnoporównawczego

Abstract

Rozprawa analizuje zagadnienie niechcianego urodzenia na gruncie polskiego systemu prawnego i ocenia adekwatność aktualnego stanu prawnego ustanawiającego cywilną odpowiedzialność odszkodowawczą. Zawarta została również analiza rozwiązań funkcjonujących w zagranicznych systemach prawnych (USA, Francja, Szwecja), która dostarczyła materiału prawnoporównawczego i pozwoliła na ocenę ich potencjalnej implementacji na gruncie polskim. Konieczne było zbadanie adekwatności aktualnie zapewnionej ochrony na gruncie systemu prawa polskiego wyznaczonej poprzez połączenieogólnej regulacji cywilnej odpowiedzialności odszkodowawczej oraz linii orzeczniczej polskich sądów. Analiza zapadłych rozstrzygnięć zarówno Sądu Najwyższego, jak i sądów okręgowych i apelacyjnych, dostarczyła dowodów na weryfikację tezy o wytworzeniu konsekwentnej linii orzeczniczej polskiego sądownictwa w sprawach o niechciane urodzenie. Ta sama analiza ujawniła, że nie sposób jest uznać tego systemu ochrony praw poszkodowanych za pewny i adekwatny. Tym samym sformułowana została propozycja de lege ferenda celem zapewnienia najefektywniejszej i najbardziej adekwatnej ochrony praw poszkodowanych w sprawach o niechciane urodzenie na gruncie polskiego systemu prawnego.

The dissertation analyses the compensation liability in wrongful birth actions in the Polish legal system and assesses its efficiency. The analysis of foreign legal systems (US, France, Sweden) and their regulations related to own wrongful birth actions admissibility and compensation schemes provided relevant comparative law analysis and enabled the determination of a potential value in adopting such regulations within the Polish legal system. The assessment of the efficiency of the Polish compensation regulation necessitated a close examination of all wrongful birth cases brought before the Polish courts, first and foremost before the Supreme Court. The Polish Supreme Court recognized the first trailblazing cases as precedents and in justifying its first judgements relayed largely upon the foreign case law and doctrine. The hypothesis of anestablished jurisprudence was verified as the following verdicts were uniform in interpreting wrongful birth claims within the general civil liability and compensation regulation. Nevertheless, the same analysis showed that such protection within the Polish legal system is insufficient in guaranteeing the rights of the injured party. This conclusion led to a concrete proposal of an amendment to the Civil Code de lege ferenda.