Międzypokoleniowy przekaz macierzyństwa w twórczości prozatorskiej Margaret Atwood

Abstract

Niniejsza rozprawa doktorska ma na celu analizę relacji matka-córka w prozie Margaret Atwood, ze szczególnym naciskiem położonym na transfer macierzyński. W swojej dysertacji przyglądam się diadzie matka-córka jako zindywidualizowanej opowieści naznaczonej odmiennymi doświadczeniami obu kobiet, lecz jednocześnie ujawniającej pewne wzorce i modele macierzyństwa ugruntowane w psychologii, a także jako literackiej reprezentacji międzypokoleniowego konfliktu matek i córek, który odzwierciedla rozwój i zmiany w ruchu feministycznym. Celem mojego doktoratu jest zatem pokazanie, w jaki sposób postacie matek w prozie Margaret Atwood, zarówno jako jednostki, jak i przedstawicielki swojego pokolenia, świadomie i/lub nieświadomie kształtują postawę córki wobec własnej kobiecości, w tym przyjęcie lub odrzucenie roli macierzyńskiej. Koncepcja międzypokoleniowego transferu macierzyństwa wywodzi się przede wszystkim z psychologii i socjologii i opiera się w znacznym stopniu na teoriach reprodukcji płci. Zakłada, że postrzeganie siebie jako kobiety przez córkę zawsze kształtuje się w odniesieniu do własnej matki, niezależnie od tego, czy oznacza przyswojenie jej poglądów, czy też odrzucenie. Moje stanowisko teoretyczne odrzuca założenie, że kobiety instynktownie wiedzą, jak być matką, i zamiast tego bada, jak kobiety uczą się macierzyńskiej roli.

The aim of the following doctoral thesis is to analyze the mother-daughter relationship in Margaret Atwood's prose, with particular emphasis placed on intergenerational transmission. In my dissertation, I look at the mother-daughter dyad as an individualized story marked by the differing experiences of the two women, but at the same time revealing certain patterns and models of motherhood grounded in psychology, as well as a literary representation of intergenerational conflict between mothers and daughters that reflects developments and changes in the feminist movement. Thus, the purpose of my dissertation is to show how the mother characters in Margaret Atwood's prose, both as individuals and as representatives of their generation, consciously and/or unconsciously shape the daughter's attitudes toward her own femininity, including her acceptance or rejection of the maternal role. The concept of intergenerational transfer of motherhood derives primarily from psychology and sociology and draws heavily on theories of gender reproduction. It assumes that a daughter's perception of herself as a woman is always formed in relation to her own mother, whether this means assimilating her views or rejecting them. My theoretical position rejects the assumption that women instinctively know how to be mothers, and instead examines how women learn the maternal role.