Synteza steroidowych diamin i ich kompleksów z platyną o potencjalnym zastosowaniu w medycynie

Abstract

Choroby nowotworowe są drugą przyczyną umieralności wśród społeczeństwa w Polsce. Obecnie dużą rolę w terapii antynowotworowej odgrywają związki platyny(II). Spośród leków z tej grupy najczęściej stosowana jest cisplatyna. Związki platyny atakują komórki charakteryzujące się szybkimi podziałami, w związku z czym mogą wywierać negatywny wpływ także na zdrowe tkanki, a także być neuro- i nefrotoksyczne. W związku z tym prowadzone są intensywne poszukiwania cytostatyków, działających bardziej selektywnie i mniej toksycznie od leków starszej generacji. Opisana tematyka wpisuje się w nurt poszukiwań aktywnych kompleksów platyny, gdyż prowadzone przeze mnie badania koncentrowały się na projektowaniu i syntezie nowych ligandów steroidowych, posiadających w swojej strukturze atomy azotu, które są zdolne do efektywnego wiązania jonów tego metalu. W literaturze opisanych jest zaledwie kilka steroidowych kompleksów platyny wykazujących pożądane właściwości antypro-liferacyjne. W ramach prowadzonych badań opracowałam metodę otrzymywania nowych pochodnych steroidów, zawiera-jących grupy aminowe, wiążące platynę zarówno w pozycji C3 steroidu, jak i w łańcuchu bocznym. Do przeprowadzonych syntez wykorzystałam łatwo dostępne substraty, tj. cholesterol, kwasy żółciowe i diosgeninę. Wybrane nowe kompleksy zostały przetestowane pod kątem właściwości biologicznych.

The second cause of mortality among the Polish society is cancer. Currently, platinum (II) compounds play an important role in anti-cancer therapy. Among the drugs from this group, the most commonly used is cisplatin. Platinum compounds attack rapidly dividing cells, and therefore they can also have a negative effect on healthy tissues, and also be neuro- and nephrotoxic. Therefore, there is an intensive search for cytostatics that work more selectively and less toxic than the older generation drugs. The subject matter described in this thesis is part of the current search for active platinum complexes, as my research has focused on the design and synthesis of new steroid ligands, having in its structure nitrogen atoms which are capable of efficiently binding to platinum ions. This is especially important, because the literature describes only a few platinum steroidal complexes showing the desired antiproliferative properties. As part of my research, I have developed a method for the synthesis of new steroid derivatives containing amino groups that bind platinum both in the C3 position of the steroid and in the side chain. For the performed syntheses, I used readily available substrates, i.e. cholesterol, bile acids and diosgenin. The selectednewcomplexesweretested for biologicalproperties.