Człowiek stary jako ofiara przemocy w rodzinie. Na podstawie badań w Ośrodkach Pomocy Społecznej w województwie podlaskim

Abstract

Przedmiotem rozprawy jest zjawisko przemocy w rodzinie wobec ludzi starych, czyli osób w wieku 60 lat i więcej. Praca ma charakter empiryczny i została przygotowana w oparciu wyniki badań (ilościowych i jakościowych) prowadzonych w Ośrodkach Pomocy Społecznej w województwie podlaskim. Poszczególne części dysertacji są omówieniem różnych aspektów badanego problemu, w tym skali zjawiska przemocy w rodzinie wobec ludzi starych, na którą wskazują statystyki ośrodków pomocy (58,6% badanych instytucji miało kontakt z człowiekiem starym – ofiarą przemocy w rodzinie), cech wyróżniających osoby doznające przemocy w podeszłym wieku, profilu osób stosujących tego typu zachowania, jak też uwarunkowań/przyczyn zjawiska przemocy pojawiającego się w różnych typach relacji człowieka starego z poszczególnymi członkami rodziny (w relacji z mężem/żoną, relacji rodzica z dorosłym dzieckiem, teściów z synową/ zięciem, dziadków z wnukami). Praca zawiera także informacje dotyczące zachowań, postaw osób doznających przemocy wobec doświadczanej sytuacji, wypracowywanych przez nie sposób „radzenia sobie” z problemem itp. Dodatkowo w rozprawie omówione są cechy wyróżniające człowieka starego – klienta ośrodka pomocy, ze szczególnym wskazaniem na rodzaj problemów zgłaszanych przez seniorów do ośrodków pomocy, ich stosunek i oczekiwania kierowane wobec pracowników instytucji pomocy. Materiał omówiony w pracy podsumowuje zakończenie oraz rekomendacje dalszych działań.

The object of the study is the phenomenon of domestic violence against the elderly - people at the age of 60 and above. Thesis has an empirical character and was prepared on the basis of research (quantitative and qualitative) in the Centers of Social Aid in Podlasie region. Each part of the dissertation describes different aspect of the research problem, such as the range of domestic violence towards the elderly – on the basis of statistics from the Centers of Social Aid (58,6% interviewed institutions had contact with the elderly – victims of domestic violence), the special features of an old man - the victim of domestic violence, the profile of the perpetrator, the main factors that could cause abuse and neglect towards seniors in particular family relation between an old man and other family members (the relation with husband/ wife; relation between parents and their adult children, parents-in-law and son/daughter-in-law, grandparents- grandchildren). The thesis contains also information about the reactions of the victims towards violent situation, their way of coping with it etc. Additionally in disseratation special features of the elderly as clients of the Centers of Social Aid are described, so the main problems that they report to the center, their attitude towards social workers ect. At the end of the thesis there is a conclusion and recom-mendations of preventive actions for the future.