Nieludzko-ludzkie sacrum. Imaginarium religijne przyszłości w powieści Rok Potopu Margaret Atwood

Abstract

Niniejszy tekst jest próbą umiejscowienia powieści Rok Potopu Margaret Atwood w kontekście literacko-antropologicznej dyskusji na temat relacji Natury do Kultury ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu ekologicznego. Motywy ekologiczne są wykorzystane przez Atwood do refleksji na temat kondycji ludzkiej, która została przez nią osadzona w perspektywie postapokaliptycznej. Stosunek człowieka do Natury w rzeczywistości literackiej tej powieści daje możliwość snucia refleksji na temat rozwoju człowieka w kontekście biologicznym i transcendentalnym. Perspektywa przyszłości posłużyła Atwood do snucia krytycznej wizji świata sprzed katastrofy. Propozycja nowej duchowości została ukazana w kontekście perspektyw uświęconej – boskiej Natury, jako siły panteistycznej. Wykorzystuje do tego motyw Arki Przymierza, aby zakreślić przestrzeń krytyki darwinowskiej teorii ewolucji. W tym celu Atwood pokazuje człowieka w kontekście bytów innych niż ludzkie. Człowiek jest postawiony w sytuacji powrotu do środowiska biologicznego, do stanu początkowego, gdzie uczy się życia na nowo. Rok Potopu jest przeze mnie traktowany jako imaginarium religijno-filozoficzne wyobrażeń o przyszłości w ujęciu ekofeministycznym, postsekularnym i posthumanistycznym kontekstów kultury

The Author of this article tries to place Margaret Atwood’s novel Year of the Flood within a context of literary and anthropological discussion of nature-culture divide. She puts emphasis on ecology. Ecological terms are used by Atwood to rethink human condition, biological and spiritual, as set in post-apocalyptic scenery. Future envisioned in the novel animates a critical judgement of the world that foregoes the disaster. But it also entails a proposition of a new spirituality, based on divine, pantheistic forces of Nature. This offering uses the Ark of the Covenant symbolism to show a human being among non-humans. Year of the Flood is considered in this article as a religious and philosophical imaginarium, with ecofeminist and posthumanist attitudes.