Muzycy wojskowi w Rzeczypospolitej – zarys problematyki

Abstract

Muzycy wojskowi nie byli dotąd analizowani w polskiej historiografii, dlatego posiadamy o tej grupie żołnierzy znikome informacje. Tymczasem dane osobowe pokazują, że w formacjach pieszych muzycy mogli stanowić ponad 5% składu osobowego. Ich rola była istotna nie tylko ze względu na liczbę, jeszcze ważniejsze były zadania, które przed nimi stawiano. Muzycy byli wykorzystywani jako emisariusze do wrogich armii, przekazywali informację w obozach jak i podczas walk, byli odpowiedzialni za ogłaszanie i przekazywanie hasła. Odgrywali ważną rolę w utrzymaniu wysokiego morale w armii. Wszystko to wskazuje na ważną rolę tej grupy wojsku. Jednocześnie dostrzegamy postępującą deprecjację tej grupy zawodowej na przestrzeni XVI-XVIII stulecia. W tym czasie wykształciły się również trzy grupy z początkowo jednolitej formacji muzyków. Byli to muzycy sztabowi, których możemy zaliczyć do grupy podoficerów, kapele wojskowe oraz muzycy wchodzący w skład pojedynczych oddziałów. Każda z nich miała odrębną pozycję w hierarchii wojska, stawiano im również różne zadania. Wojsko po-winno być postrzegane jako istotna organizacja kształtująca kulturę muzyczną w Rzeczypospolitej. Z drugiej strony poziom gry prezentowanej przez muzyków wojskowych był mocno zróżnicowany i nierzadko nie odpowiadał wymaganiom przed nimi stawianym.

Army musicians has not been given research in Polish historiography yet, therefore not much information on this issue has been gathered and elaborated. Meanwhile personal records show that in infantry units they might have amounted to 5% of the line-up. Their role was crucial not only due to their number, but due to the tasks there were faced with. Musicians were used as emissaries to enemy armies, conveying information at camps as weB as in battles and they were aIs o responsible for issuing and handing over the password. They played an important part in maintaining high morale in the army. Simultaneously we perceive a slow depreciation of this professional group within 16th and 18th centuries. At that time three groups out of the initial uniform group of musicians. They were staff musicians, who m we can include to the group of non-comissioned officers. Each of them had a separate status in the army hierarchy, each also with different tasks. The army should have been perceived as a major organization shaping musical culture in Rzeczpospolita. On the other hand, the level of musical performance presented by army musicians varied greatly and very often did not meet the requirements set to them.