Stabilność finansowania instytucji kultury ze środków publicznych w Polsce

Abstract

Cel – Ocena stabilności finansowania instytucji kultury ze środków publicznych w Polsce – w ujęciu prawnym oraz w wymiarze finansowym. Metodyka badania – Studia literatury, analiza aktów prawnych związanych z funkcjonowaniem i finansowaniem instytucji kultury w Polsce, analiza danych GUS i EUROSTAT dotyczących wydatkowania środków publicznych w sektorze kultury w Polsce i Unii Europejskiej w latach 2011-2017. Wynik – Przeprowadzone rozważanie świadczy o stabilności finansowania instytucji kultury ze środków publicznych w Polsce, ze względu na niezmienność regulacji i uprzywilejowań prawnych dedykowanych instytucjom kultury oraz regularne, stałe wydatki budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego w dziale 921 klasyfikacji budżetowej Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego w badanym okresie. Na przełomie lat 2011-2017 przepisy prawne dotyczące finansowania instytucji kultury nie ulegały znacznym przeobrażeniom. Z roku na rok środki publiczne przeznaczone na cele kulturalne stopniowo wzrastały, lecz średni ich udział w PKB kształtował się na podobnym poziomie. Udział wydatków publicznych na rekreację, kulturę i religię w wydatkach budżetu państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego ogółem w Polsce w 2017 roku wynosił 2,9% i kształtował się powyżej średniej europejskiej. Oryginalność/wartość – Inwestycje w kulturę pozwalają nie tylko na ekonomiczny rozwój i wzrost konkurencyjności jednostek, ale także na wzmocnienie kapitału społecznego, którego niski poziom staje się zagrożeniem dla ogólnego rozwoju państwa. Rozwijanie kultury i kreatywności oznacza inwestowanie w ochronę dziedzictwa, modernizację infrastruktury kultury oraz kształcenie odbiorcy i jego kulturowych kompetencji. Dlatego regularne badanie stabilności finansowania instytucji kultury ze środków publicznych zarówno w ujęciu prawnym, jak i wymiarze finansowym wydaje się istotne i ważne. Ponadto, w Polsce występuje stosunkowo niewiele pozycji literatury przedmiotu analizujących podjęty problem badawczy.

Goal –The stability evaluation of financing of cultural institutions from public funds Research methodology – Literature studies, analysis of legal acts related to functioning and financing of cultural institutions in Poland, data analysis of GUS and EUROSTAT resources related to public funds in the cultural sector in Poland and the European Union in 2011-2017. Score – Diversified regulations and legal privileges dedicated to cultural institutions, as well as regular and permanent public expenditure evidence of the stability of financing of cultural institutions from public funds. In 2011-2017, regulations of financing of cultural institutions from public funds and governmental expenditure were stable. By the years, public funds allocated for cultural purposes gradually increased, but the average of public expenditure in GDP was at a similar level. In 2017, the share of public expenditure on recreation, culture and religion in public expenditure in Poland was 2.9% and it was above the European average. Originality /value – Culture investments allow not only for the economic development and growth of the institution’s competitiveness, but also for the social capital power, whose low level is dangerous for the general development of the state. Developing culture and creativity means investing in heritage protection, modernizing cultural infrastructure and educating recipients and their cultural competences. Therefore, regular investigation of the stability of public financing cultural institutions in legal and financial terms is important. In addition, in Poland there are relatively few literature items analyzing the undertaken research problem.