Kilka uwag na temat podobieństw pomiędzy głównymi założeniami współczesnej hermeneutyki przekładu i kognitywnej teorii translatologicznej

Abstract

Nurt hermeneutyczny w przekładoznawstwie nie cieszy się popularnością translatologów. Dyskurs, jakim posługują się hermeneuci przekładu, nierzadko określany jest mianem „hermetycznego” i zbyt „nasyconego metaforyką”, by mógł stanowić jakiekolwiek odniesienie do aktualnie prowadzonych badań nad procesem tłumaczeniowym. Krytykowany jest w głównej mierze przez sympatyków nurtów analitycznego i pragmatycznego w przekładoznawstwie. Celem artykułu jest wykazanie, że dyskurs hermeneutyczny – mimo że bardzo często kwestionuje się jego przydatność w przekładoznawstwie – wykazuje wiele cech zbieżnych z propozycjami kognitywistycznymi oraz że w gruncie rzeczy zarówno hermeneuci przekładu, jak i propagatorzy wykorzystywania językoznawstwa kognitywnego w przekładoznawstwie mogą skorzystać z wypracowanych przez siebie rozwiązań i wzajemnie czerpać z nich inspirację.

The hermeneutic turn in translatology has not gained much popularity among translation theorists. The discourse which is used by translation hermeneutists is often regarded as ‘hermetic’ and too metaphorical to be used in contemporary research on the translation process. It is mainly criticised by the representatives of the analytical and the pragmatic movements in the science of translation. The aim of the paper is to show that hermeneutic discourse – in spite of the fact that its usability is frequently questioned – is, in many ways, similar to the nature of cognitivist studies and that, basically speaking, both translational hermeneutists and the propagators of cognitive linguistic studies in the science of translation might successfully use their own methodological solutions and draw inspirations from each other.