The Moral Dimension of the Religiosity of Poles in an Era of Systemic Change

Abstract

This article discusses specific statistical indicators of the moral dimension of the religiosity of contemporary Poles. Survey results show that, although the majority of respondents (59%) favor the need to ascribe to moral principles, they are willing to compromise their principles in certain circumstances. Nearly half (48%) of the respondents claimed to be guided by their own consciences and rejected the need to substantiate their morals via religion. Seventy-onepercent of the respondents believed that Catholic moral principles are legitimate, but not all of the respondents agreed on which principles. With regard to the specific norms of Catholic teaching on marriage and family ethics, very few respondents agreed with the Church’s teaching against pre-marital sexual relations and the use of birth control, while more respondents respected the Church’s teaching on the value of marital fidelity, the permanence of marriage, and respect for life conceived in the womb. Taken together, these statistics reveal that contemporary social changes have deepened the already-existing gap between the daily practice of religion and morality in Poland.

W artykule autor omówił wybrane wskaźniki statystyczne, dotyczące moralnego wymiaru religijności współczesnych Polaków. Pokazał, że obecnie większość respondentów (59%), choć opowiada się za potrzebą posiadania zasad moralnych, to jednak skłonna jest od nich odstąpić pod wpływem okoliczności. Blisko połowa (48%) kieruje się wyłącznie własnym sumieniem, odrzucając potrzebę uzasadnienia moralności przez religię. Słuszność wszystkich lub większości zasad moralnych katolicyzmu uznaje łącznie 71%, ale nie ze wszystkimi się zgadza. W ocenie konkretnych norm katolickiej etyki małżeńskiej i rodzinnej wykazano małą akceptację normy czystości przedmałżeńskiej, katolickiej nauki na temat regulacji poczęć. Większym poszanowaniem cieszyła się wartość wierności małżeńskiej, trwałości związku, poszanowania poczętego życia. Ostateczną konstatacją autora było twierdzenie, że współczesne transformacje społeczne pogłębiają rozdźwięk pomiędzy religią i moralnością na co dzień.