Rola producentów w wybranych koncepcjach wzrostu gospodarczego

Abstract

Współczesny kryzys finansowy to rezultat polityki wielkich korporacji finansowych, które kreowały wirtualne produkty bankowe nie znajdujące pokrycia w rzeczywistych możliwościach gospodarki światowej. W niniejszym artykule wskazano trzy różne koncepcje wzrostu, które charakteryzują się daleko idącym zróżnicowaniem w zakresie roli przedsiębiorców w organizowaniu procesów gospodarczych. Model wzrostu równomiernego R. Solowa ujmuje przedsiębiorców w kategoriach pasywnych odbiorców sytuacji rynkowej, uzależniając ich inwestycje od wielkości oszczędności gospodarstw domowych. Z kolei, model R. Harroda i H. Domara podkreśla również niezależność przedsiębiorstw w tworzeniu popytu inwestycyjnego, kładąc nacisk, jak większość post-keynesowskich modeli wzrostu, na rolę inwestycji w kreowaniu równomiernego wzrostu gospodarczego. W końcu, M. Kalecki przypisuje przedsiębiorstwom dużą niezależność w zakresie generowania zarówno oszczędności, jak i wzrostu gospodarczego. Przy czym, sam proces inwestowania jest jednym z czynników wywołujących nierównomierny wzrost dochodu. W niniejszym artykule zwraca się uwagę na funkcję instytucji finansowych w kreowaniu kryzysu w odniesieniu do poszczególnych modeli wzrostu gospodarczego. W konsekwencji, cykliczność wzrostu gospodarczego, wyzwalana przez różnorodne transakcje rynków finansowych, uzasadnia rolę instytucji kontroli społeczno-gospodarczej w każdym z tych modeli wzrostu gospodarczego.

The contemporary financial crisis was caused by the policy of corporate financial giants, who created virtual financial products that exceeded the actual capacity of the global economy. This paper analyses three conceptions of growth which widely vary in terms of the role of en-trepreneurs in the creation of economic processes. The Solow model of steady state growth sees entrepreneurs as passive recipients of market conditions, their investment decision being dependent on savings. R. Harrod’s and H. Domar’s model highlights the independence of entrepreneurs in the creation of investment demand and, like most post-Keynesian growth models, attaches great importance to the role of investment in the process of steady stateeconomicgrowth. Finally, M. Kalecki describes entrepreneurs as independent creators of both savings and economic growth. On the other hand, he believes that the investment process itself is one of the determinants of un-steady growth. This paper clarifies the role of financial institutions in the creation of crisis in the light of economic growth models. Consequently, the cyclic nature of economic growth triggered by various financial market transactions justifies the regulative role of socio-economic institutions in all of the presented models of economic growth.