Determinanty nierówności społeczno-ekonomicznych w świetle teorii doskonałego rynku pracy

Abstract

W świetle doktryny doskonałego rynku pracy, w artykule przedstawiono teorie próbujące wyjaśnić istnienie społeczno-ekonomicznych nierówności na rynku pracy między grupami społecznymi oraz determinanty tych nierówności. Skupiono się w nim na: hipotezie stłoczenia w nielicznych zawodach, teorii upodobania do dyskryminacji, teorii kapitału ludzkiego, teorii kosztu informacji, teorii sygnałów na rynku pracy, hipotezie ograniczonej ruchliwości przestrzennej kobiet oraz modelu dyskryminacji A. Rosen. Determinantami nierówności, wynikającymi z tych teorii, są: segregacja zawodowa; celowa dyskryminacja płacowa związana z upodobaniem do dyskryminacji przez: pracodawców, pracowników z grupy dominującej oraz klientów; mniejszy zasób human capital niektórych grup społecznych; zróżnicowanie indywidualnych poziomów: zdolności, umiejętności i kwalifikacji; przekonanie pracodawców o niższej produktywności niektórych grup społecznych; koszty informacji o przydatności ubiegających się o pracę; koszty fluktuacji; ograniczenie ruchliwości przestrzennej kobiet z powodu ról pozaekonomicznych pełnionych przez kobiety; autoselekcja oraz złe skojarzenie pracownika z miejscem pracy.

This paper discusses theories that attempt to explain the existence of economic inequalities among social groups in the labour market in the context of the theory of competitive labour market and the determinants of these inequalities. The author focuses on the hypothesis of crowding in several occupations, the theory of discrimination, the human capital theory, the theory of information cost, labour market signaling theory, the limited spatial mobility of women hypothesis and Rosen’s model of discrimination. According to these theories, inequalities are determined by: professional segregation, intentional wage discrimination resulting from the propensity to discriminate observed among employers, employees and clients of the dominant group, poorer human capital resources of certain social groups, diversified levels of individual abilities, skills and qualifications, employers’ belief in lower productivity of certain social groups, the cost of information about the suitability of job applicants, the cost of fluctuations, limited spatial mobility of women due to their social roles, self-selection and misplacement of employees in jobs.