Patients' rights protection model in the Patients' Rights and Patients' Rights Ombudsman Act of 6.11.2008

Abstract

Patients' rights constitute a new field of law which undoubtedly needs an in - depth reflection from a legal perspective. The author discussing present acts (after introduction of Patients' Rights and Patients' Rights Ombudsman Act) analyze the legal position of patient. It is necessary to consider whether sanctions for the infringements of the patients' rights are properly selected and adequately constructed. First of all, positive assessment should be given to the sanction from the article 4 of the act, which provides for a compensation for a non-pecuniary loss in case of an infringement of the patients' rights. The establishment of the Patients' Rights Ombudsman (PRO) for the purposes of institutionalized protection of patients' rights should be, in principle, assessed as a positive step. The hybrid character of the institution is also noteworthy. On one hand, the PRO is a special kind of ombudsman appointed to control the observance of the rights of particular groups of people, on the other hand is the central organ of the govemm ental administration. lt may also be assumed that just as the patients' rights form a more specialized type of the human rights, the PRO is a „subtype" of the Civil rights Ombudsman. However, it i s not exactly the case, as the PRO is the central organ of the governm ental administration, and can use the competence of power only in cases of violation of the patients' collective interests, while at the same time, no such competences can be used with respect to the infringement of the patients' individual rights.

Prawa pacjentów stanowią nową dziedzinę prawa, która bez wątpienia wymaga pogłębionej refleksji z prawnego punktu widzenia. Autorka prezentując obowiązujący stan prawny (po wejściu w życie ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta) poddaje analizie sytuację prawną pacjenta. Należy zastanowić się, w tym kontekście, nad tym czy sankcje za naruszanie praw pacjentów zostały poprawnie wybrane i odpowiednio skonstruowane. Przede wszystkim należy pozytywnie ocenić sankcję z artykuł 4 ustawy, który przewiduje kompensację za szkodę niemajątkową w przypadku naruszenia praw pacjentów. Ustanowienie Rzecznika Praw Pacjenta dla zinstytucjonalizowanej ochrony praw pacjentów w tej perspektywie należy w zasadzie ocenić pozytywnie. Wart jest odnotowania hybrydowy charakter tej instytucji. Z jednej strony Rzecznik Praw Pacjenta jest szczególnym rodzajem Rzecznika Praw Obywatelskich powołanym do kontrolowania przestrzegania praw określonej grupy osób, z drugiej zaś jest organem administracji państwowej. Można poczynić założenie, że podobnie jak prawa pacjenta stanowią szczególny rodzaj praw człowieka, tak Rzecznik Praw Pacjenta stanowi „podtyp" Rzecznika Praw Obywatelskich. Nie jest to jednak do końca prawdziwa teza, gdyż Rzecznik Praw Pacjenta - jako centralny organ administracji rządowej może wykonywać kompetencje władcze tylko w sprawach o naruszenie zbiorowych interesów pacjentów, podczas gdy nie jest władny do wykonywania takich kompetencji w odniesieniu do naruszeń indywidualnych praw pacjentów.