Efekt Forrestera w międzynarodowym handlu dobrami finalnymi i dobrami pośrednimi

Abstract

Zjawisko polegające na wzmocnieniu reakcji etapów produkcji należących do górnej części łańcucha dostaw na zmiany popytu w jego dolnej części (u nabywców finalnych) nosi nazwę efektu Forrestera. W rezultacie wartości handlu dobrami pośrednimi podczas kryzysu maleją bardziej (odpowiednio: rosną bardziej podczas ożywienia gospodarczego) niż wartości handlu produktami finalnymi. Celem opracowania jest weryfikacja występowania efektu Forrestera w handlu międzynarodowym państw wysoko rozwiniętych w latach 2008-2011. W tych latach w państwach wysoko rozwiniętych wartości eksportu i importu dóbr pośrednich wahały się w większym stopniu (w kategoriach bezwzględnych i względnych) niż wartości eksportu i importu dóbr finalnych i to niezależnie od przyjętej metody mierzenia handlu międzynarodowego (badanie empiryczne zawarte w tym opracowaniu opiera się na dwóch sposobach mierzenia handlu – za pomocą międzynarodowej tablicy przepływów międzygałęziowych oraz nomenklatury BEC). Dowodzi to występowania efektu Forrestera w handlu międzynarodowym oboma rodzajami dóbr w badanym okresie.

Forrester (bullwhip) effect refers to increasing swings in inventory in response to shifts in customer demand as one moves further up the supply chain. As a result, the values of international trade in intermediaries fluctuate more strongly than those of international trade in final goods. This paper is an attempt to confirm the existence of Forrester effect in international trade of developed countries in years 2008-2011. Empirical studies based on statistics from world input-output tables as well as trade statistics according to the BEC nomenclature confirm that in developed economies between 2008 and 2011, the values of international trade in intermediaries fluctuated more strongly than trade in final goods. It proves the existence of Forrester effect in international trade in final goods and intermediaries in this period.