Попытка интерпретации понятия «мистерия» в отнесении к Божественной Литургии и к храму

Abstract

This article is an attempt to look at the most important events in the history of salvation from a liturgical perspective. This reflection begins with an etymological and theological interpretation of the concept of «anamnesis» (ανάμνησις) and «mystery» (μυστήρὶα), which have fundamental significance in the liturgical practice of the Orthodox Church. This reflection also serves as an occasion to emphasise the necessity of a continual search for answers to questions which have always had crucial importance for the life and experience of the Church as a human-divine community of the faithful: for Christians, what is the liturgical commemoration of the life and death of the Saviour Jesus Christ, from His Incarnation to Ascension into Heaven to be seated at the Right Hand of the Father? Although the liturgical gift of commemoration is a mystery, it takes place in the Temple Church. This is therefore a visible sign of the invisible, deifying and saving grace of the Triune God, which loves mankind and the world which He created and longs to be “all in all”.

Artykuł jest próbą spojrzenia na fundamentalne wydarzenia historii zbawienia. Punktem wyjścia rozważań jest etymologiczna i teologiczna interpretacja pojęć «anamneza» (gr. ανάμνησις) i «misterium» (gr. μυστήρὶα), które mają zasadnicze znaczenie w praktyce liturgicznej Kościoła prawosławnego. Rozważania są okazją, aby podkreślić konieczność ciągłego poszukiwania odpowiedzi na pytanie, które zawsze miało istotne znaczenie dla życia i doświadczenia Kościoła jako Bogoludzkiej wspólnoty wiernych: czym dla nas jest liturgiczne wspomnienie życia i śmierci Zbawiciela Jezusa Chrystusa, od Jego Wcielenia do Wstąpienia na Niebiosa po to, aby zasiąść po prawicy Boga Ojca. Chociaż dar liturgicznego wspomnienia jest niepoznawalną tajemnicą to jednak dokonywany jest w świątyni, w czasie i przestrzeni. Stanowi zatem widzialny znak niewidzialnej i zbawczej łaski Trójjedynego Boga, który miłując człowieka i świat, który stworzył, pragnie być „wszystkim we wszystkim”.

Cтатия является попыткой взглянуть на фундаментальные события истории Спасения. Отправная точка в дискуссии это этимологическое и богословское толкование терминов «воспоминание» (греч. ανάμνησις) и «мистерия» (греч. μυστήρὶα), которые имеют громадное значение в литургической практике православной Церкви. Размышления автора явля ются также возможностью, чтобы подчеркнуть необходимость постоянно искать ответ на вопрос, который всегда отражается в жизни и опыте Церкви как Богочеловеческой общины верующих: чем является для нас литургическое воспоминание жизни и смерти Спасителя от Воплощения до Восшествия на Небо и Седения одесную Бога Отца. Хотя дар литургического воспоминания это непостижимая тайна, однако она совершается в храме, во времени и пространстве. Из-за этого она и есть видимый знак невидимой и спасительной благодати Триединого Бога, который любит созданного Им человека и мир и хочет быть «всем во всем».