Odniesienia kulturowe w nauczaniu języka obcego w grupie wielokulturowej – pułapki i wyzwania

Abstract

Celem artykułu jest dokładniejsza analiza zachodzącej na zajęciach intensywnej komunikacji międzykulturowej, opierającej się zarówno na informacji językowej zawartej w systemie języka ojczystego każdego studenta (lub na interferencji z dominującego języka obcego), jak i z płaszczyzny kulturowej, tj. z przekładania wzorców kultury wyjściowej. Umiejętności posługiwania się nowym kodem językowym wiążą się z kompetencjami społeczno-językowymi, bez których nie można właściwie wykorzystać znajomości języka obcego w celu produkcji prawidłowych komunikatów i wyrażeń w różnych kontekstach społeczno-językowych. Wyraźna świadomość własnej kultury i tożsamości kulturowej jest kluczem do rozwoju teorii komunikacji międzykulturowej. Osoba komunikująca się w języku innym niż swój ojczysty, zmienia nie tylko system lingwistyczny, ale ramy odniesień kulturowych (a także osobowość), co potwierdza konieczność rozumienia innej kultury w celu osiągnięcia pełnej kompetencji komunikacyjnej w języku obcym. W artykule przypomniano wybrane zagadnienia z zakresu interkulturowości (i ich realizację w języku: m.in. brak ekwiwalencji pragmatycznej) oraz praktyczne przykłady trudności pojawiających się na zajęciach dydaktycznych w grupie wielokulturowej. Zrozumienie zachodzących na zajęciach procesów jest możliwe przy pomocy narzędzi stosowanych w lingwokulturologii i konfrontacji językowej.

The aim of the article is a more detailed analysis of the intense intercultural communication during foreign language classes. This type of communication is based both on the information contained in the mother tongue language system of each student as well on the cultural level, ie. when cultural patterns are translated. The ability to use a new language code are associated with socio-linguistic competence, without which one cannot really use a foreign language in order to produce correct messages and expressions in different socio-linguistic contexts. A clear awareness of own culture and cultural identity is the key to develop the theory of intercultural communication. A person communicating in a language other than his/her mother tongue, changes not only the linguistic system, but a whole framework for cultural references (as well as the personality), which confirms the need to understand another culture in order to achieve full communicative competence in a foreign language. In the article selected issues of interculturalism are reminded (and their implementation, eg. the lack of pragmatic equivalence) and practical examples of difficulties which may arise in the classroom while teaching in a multicultural group are given. Understanding the processes taking place in the classroom is possible with the help of the tools used in lincuoculturology and during linguistic comparison.