Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji:
http://hdl.handle.net/11320/433
Pełny rekord metadanych
Pole DC | Wartość | Język |
---|---|---|
dc.contributor.author | Naruszewicz, Tomasz | - |
dc.date.accessioned | 2014-01-23T11:41:24Z | - |
dc.date.available | 2014-01-23T11:41:24Z | - |
dc.date.issued | 2012 | - |
dc.identifier.citation | Studia Podlaskie T. 20, 2012, s. 91-127 | pl_PL |
dc.identifier.issn | 0867-1370 | - |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11320/433 | - |
dc.description | Niniejszy artykuł to rozbudowana wersja części referatu wygłoszonego w Sekcji Geografii Historycznej Powszechnego Zjazdu Historyków w Olsztynie w 2009 roku, w której uczestniczyli między innymi: prof. Stanisław Alexandrowicz (przewodniczący), prof. Józef Maroszek, dr Piotr Grabowski, dr Henryk Rutkowski. | pl_PL |
dc.description.abstract | The Rospuda River was called in the past Douspud, Douszpud or Dowspuda. Before 1939 it was located very close to the state border, currently the province border. In modern times, there were five parishes of the Olwita deanery near the River: Przerośl, Filipów, Bakałarzewo, Raczki and Janówka. The name of the River derives from the Jatvingian language used by the ancient inhabitants of these lands – the Jatvingians. The beginning of Christian permanent settlement took place there only in the first half of the 16th century. Inter alia, the following families took part in it: the Raczkowicz, Szembel, Wołłowicz as well as royal officials. The first church is most likely to have originated in Bakałarzewo (1520). In 1562, on the other hand, Przerośl vicar was replaced. Another church was built in Filipów (1567). The oldest known reference to the existence of a church in Raczki comes from 1599. A turn of the 16th and 17th centuries is also the most probable time of the establishment of Catholic church in Janówka. It should be added here that as early as in 1559, a Latin church was also functioning in Grabowo and an Orthodox church in Dowspuda (1541). Four cities developed here: Bakałarzewo (1558), Przerośl (1566), Filipów (1567) and Raczki (1682). Przerośl and Filipów are royal centers bestowed Magdeburg law by the monarchs. In 1570 Sigmund August granted this privilege to Filipów whereas in 1576 Stefan Batory – to Przerośl. Two other cities belonged to the nobles, inter alia, the Raczkowicz, Wolski, Pac or Chlewiński, and were functioning within the frames of the rights granted to them by the successors. A turning point of this area’s development was the middle of the 17th century when wars and plagues decimated its population and contributed to the decline of the cities and villages. | pl_PL |
dc.description.abstract | Реку Роспуду в прошлом звали Douspudа, Douszpudа или Dowspudа. До 1939 г. она находилась очень близко государственной, в настоящее время воеводской, границы. В близи ее в новое время находилось пять приходов деканата Ольвита: Пшеросль, Филипов, Бакалажево, Рачки и Яновка. Название реки происходит из ятвяжского языка, которым пользовались давние жители этих земель – ятвяги. Начало христианского постоянного заселения произошло здесь лишь в первой половине XVI в. В нем приняли участие, в частности, Рачкевичи, Шембели, Волловичи, а также королевские служащие. Наиболее вероятно, что первый костел возник в Бакалажеве (1520). В 1562 г. изменили пшеросльского приходского священника. Очередной храм был построен в Филипове (1567). Самые давние упоминания о существовании костела в Рачках происходят из 1599 г. Конец XVI – начало XVII столетия это наиболее вероятное время возникновения католического храма в Яновке. Нужно в этом месте добавить, что уже около 1559 г. действовал тоже латинский храм в Грабове и православная церковь в Довспуде (1541). Здесь возникли четыре города: Бакалажево (1558), Пшеросль (1566), Филипов (1567) и Рачки (1682). Пшеросль и Филипов это королевские центры, наделенные монархами магдебургским правом. Сигизмунд Август в 1570 г. присвоил такую привилегию Филипову, а Стефан Баторий в 1576 г. – Пшеросли. Два остальных принадлежали шляхте, в частности, Рачкевичам, Вольским, Пацам или Хлевинским и действовали в рамках прав, присвоенных им баринами. Поворотным моментом для этой территории стала половина XVII в., когда войны и эпидемии нанесли жестокий урон населению и повлекли за собой падение городов и деревень. | pl_PL |
dc.description.abstract | Urząd Gminy Bakałarzewo | pl |
dc.language.iso | pl | pl_PL |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku | pl_PL |
dc.subject | Bakałarzewo | pl_PL |
dc.subject | Filipów | pl_PL |
dc.subject | Janówka | pl_PL |
dc.subject | Przerośl | pl_PL |
dc.subject | Raczki | pl_PL |
dc.subject | Rospuda | pl_PL |
dc.subject | Douspuda | pl_PL |
dc.subject | Dowspuda | pl_PL |
dc.subject | Grabowo | pl_PL |
dc.subject | Raczkowicz | pl_PL |
dc.subject | Pac | pl_PL |
dc.subject | Wołłowicz | pl_PL |
dc.subject | Chlewiński | pl_PL |
dc.subject | Szembel | pl_PL |
dc.subject | the Jatvingians | pl_PL |
dc.subject | Catholic Church | pl_PL |
dc.subject | Olwita deanery | pl_PL |
dc.subject | Grand Duchy of Lithuania | pl_PL |
dc.subject | Tomasz Naruszewicz | pl_PL |
dc.subject | Бакалажево | pl_PL |
dc.subject | Яновка | pl_PL |
dc.subject | Пшеросль | pl_PL |
dc.subject | Рачки | pl_PL |
dc.subject | Роспуда | pl_PL |
dc.subject | Довспуда | pl_PL |
dc.subject | Грабово | pl_PL |
dc.subject | Рачкевичи | pl_PL |
dc.subject | Пацы | pl_PL |
dc.subject | Волловичи | pl_PL |
dc.subject | Хлевинские | pl_PL |
dc.subject | Шембели | pl_PL |
dc.subject | ятвяги | pl_PL |
dc.subject | католический костел | pl_PL |
dc.subject | деканат Ольвита | pl_PL |
dc.subject | Великое княжество Литовское | pl_PL |
dc.subject | Томаш Нарушевич | pl_PL |
dc.subject | Jaćwingowie | pl_PL |
dc.subject | Kościół katolicki | pl_PL |
dc.subject | dekanat Olwita | pl_PL |
dc.subject | Wielkie Księstwo Litewskie | pl_PL |
dc.title | Wpływ osadnictwa dorzecza Douspudy (Douszpudy, Dowspudy, Rospudy) na przemiany środowiska naturalnego do XVII wieku | pl_PL |
dc.title.alternative | The impact of the River Douspuda (Douszpuda, Dowspuda, Rospuda) Basin on natural environment changes until the 17th century | pl_PL |
dc.title.alternative | Влияние заселения бассейна Douspudy (Douszpudy, Dowspudy, Роспуды) на изменения натуральной среды до XVII века | pl_PL |
dc.type | Article | pl_PL |
dc.identifier.doi | 10.15290/sp.2012.20.05 | pl_PL |
dc.description.Email | bakal@poczta.onet.pl | pl |
dc.description.volume | 20 | - |
dc.description.firstpage | 91 | - |
dc.description.lastpage | 127 | - |
dc.identifier.citation2 | Studia Podlaskie | pl |
Występuje w kolekcji(ach): | Studia Podlaskie, 2012, tom XX |
Pliki w tej pozycji:
Plik | Opis | Rozmiar | Format | |
---|---|---|---|---|
Studia_Podlaskie_20_Naruszewicz.pdf | 868,31 kB | Adobe PDF | Otwórz |
Pozycja jest chroniona prawem autorskim (Copyright © Wszelkie prawa zastrzeżone)