REPOZYTORIUM UNIWERSYTETU
W BIAŁYMSTOKU
UwB

Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji: http://hdl.handle.net/11320/433
Pełny rekord metadanych
Pole DCWartośćJęzyk
dc.contributor.authorNaruszewicz, Tomasz-
dc.date.accessioned2014-01-23T11:41:24Z-
dc.date.available2014-01-23T11:41:24Z-
dc.date.issued2012-
dc.identifier.citationStudia Podlaskie T. 20, 2012, s. 91-127pl_PL
dc.identifier.issn0867-1370-
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11320/433-
dc.descriptionNiniejszy artykuł to rozbudowana wersja części referatu wygłoszonego w Sekcji Geografii Historycznej Powszechnego Zjazdu Historyków w Olsztynie w 2009 roku, w której uczestniczyli między innymi: prof. Stanisław Alexandrowicz (przewodniczący), prof. Józef Maroszek, dr Piotr Grabowski, dr Henryk Rutkowski.pl_PL
dc.description.abstractThe Rospuda River was called in the past Douspud, Douszpud or Dowspuda. Before 1939 it was located very close to the state border, currently the province border. In modern times, there were five parishes of the Olwita deanery near the River: Przerośl, Filipów, Bakałarzewo, Raczki and Janówka. The name of the River derives from the Jatvingian language used by the ancient inhabitants of these lands – the Jatvingians. The beginning of Christian permanent settlement took place there only in the first half of the 16th century. Inter alia, the following families took part in it: the Raczkowicz, Szembel, Wołłowicz as well as royal officials. The first church is most likely to have originated in Bakałarzewo (1520). In 1562, on the other hand, Przerośl vicar was replaced. Another church was built in Filipów (1567). The oldest known reference to the existence of a church in Raczki comes from 1599. A turn of the 16th and 17th centuries is also the most probable time of the establishment of Catholic church in Janówka. It should be added here that as early as in 1559, a Latin church was also functioning in Grabowo and an Orthodox church in Dowspuda (1541). Four cities developed here: Bakałarzewo (1558), Przerośl (1566), Filipów (1567) and Raczki (1682). Przerośl and Filipów are royal centers bestowed Magdeburg law by the monarchs. In 1570 Sigmund August granted this privilege to Filipów whereas in 1576 Stefan Batory – to Przerośl. Two other cities belonged to the nobles, inter alia, the Raczkowicz, Wolski, Pac or Chlewiński, and were functioning within the frames of the rights granted to them by the successors. A turning point of this area’s development was the middle of the 17th century when wars and plagues decimated its population and contributed to the decline of the cities and villages.pl_PL
dc.description.abstractРеку Роспуду в прошлом звали Douspudа, Douszpudа или Dowspudа. До 1939 г. она находилась очень близко государственной, в настоящее время воеводской, границы. В близи ее в новое время находилось пять приходов деканата Ольвита: Пшеросль, Филипов, Бакалажево, Рачки и Яновка. Название реки происходит из ятвяжского языка, которым пользовались давние жители этих земель – ятвяги. Начало христианского постоянного заселения произошло здесь лишь в первой половине XVI в. В нем приняли участие, в частности, Рачкевичи, Шембели, Волловичи, а также королевские служащие. Наиболее вероятно, что первый костел возник в Бакалажеве (1520). В 1562 г. изменили пшеросльского приходского священника. Очередной храм был построен в Филипове (1567). Самые давние упоминания о существовании костела в Рачках происходят из 1599 г. Конец XVI – начало XVII столетия это наиболее вероятное время возникновения католического храма в Яновке. Нужно в этом месте добавить, что уже около 1559 г. действовал тоже латинский храм в Грабове и православная церковь в Довспуде (1541). Здесь возникли четыре города: Бакалажево (1558), Пшеросль (1566), Филипов (1567) и Рачки (1682). Пшеросль и Филипов это королевские центры, наделенные монархами магдебургским правом. Сигизмунд Август в 1570 г. присвоил такую привилегию Филипову, а Стефан Баторий в 1576 г. – Пшеросли. Два остальных принадлежали шляхте, в частности, Рачкевичам, Вольским, Пацам или Хлевинским и действовали в рамках прав, присвоенных им баринами. Поворотным моментом для этой территории стала половина XVII в., когда войны и эпидемии нанесли жестокий урон населению и повлекли за собой падение городов и деревень.pl_PL
dc.description.abstractUrząd Gminy Bakałarzewopl
dc.language.isoplpl_PL
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu w Białymstokupl_PL
dc.subjectBakałarzewopl_PL
dc.subjectFilipówpl_PL
dc.subjectJanówkapl_PL
dc.subjectPrzeroślpl_PL
dc.subjectRaczkipl_PL
dc.subjectRospudapl_PL
dc.subjectDouspudapl_PL
dc.subjectDowspudapl_PL
dc.subjectGrabowopl_PL
dc.subjectRaczkowiczpl_PL
dc.subjectPacpl_PL
dc.subjectWołłowiczpl_PL
dc.subjectChlewińskipl_PL
dc.subjectSzembelpl_PL
dc.subjectthe Jatvingianspl_PL
dc.subjectCatholic Churchpl_PL
dc.subjectOlwita deanerypl_PL
dc.subjectGrand Duchy of Lithuaniapl_PL
dc.subjectTomasz Naruszewiczpl_PL
dc.subjectБакалажевоpl_PL
dc.subjectЯновкаpl_PL
dc.subjectПшеросльpl_PL
dc.subjectРачкиpl_PL
dc.subjectРоспудаpl_PL
dc.subjectДовспудаpl_PL
dc.subjectГрабовоpl_PL
dc.subjectРачкевичиpl_PL
dc.subjectПацыpl_PL
dc.subjectВолловичиpl_PL
dc.subjectХлевинскиеpl_PL
dc.subjectШембелиpl_PL
dc.subjectятвягиpl_PL
dc.subjectкатолический костелpl_PL
dc.subjectдеканат Ольвитаpl_PL
dc.subjectВеликое княжество Литовскоеpl_PL
dc.subjectТомаш Нарушевичpl_PL
dc.subjectJaćwingowiepl_PL
dc.subjectKościół katolickipl_PL
dc.subjectdekanat Olwitapl_PL
dc.subjectWielkie Księstwo Litewskiepl_PL
dc.titleWpływ osadnictwa dorzecza Douspudy (Douszpudy, Dowspudy, Rospudy) na przemiany środowiska naturalnego do XVII wiekupl_PL
dc.title.alternativeThe impact of the River Douspuda (Douszpuda, Dowspuda, Rospuda) Basin on natural environment changes until the 17th centurypl_PL
dc.title.alternativeВлияние заселения бассейна Douspudy (Douszpudy, Dowspudy, Роспуды) на изменения натуральной среды до XVII векаpl_PL
dc.typeArticlepl_PL
dc.identifier.doi10.15290/sp.2012.20.05pl_PL
dc.description.Emailbakal@poczta.onet.plpl
dc.description.volume20-
dc.description.firstpage91-
dc.description.lastpage127-
dc.identifier.citation2Studia Podlaskiepl
Występuje w kolekcji(ach):Studia Podlaskie, 2012, tom XX

Pliki w tej pozycji:
Plik Opis RozmiarFormat 
Studia_Podlaskie_20_Naruszewicz.pdf868,31 kBAdobe PDFOtwórz
Pokaż uproszczony widok rekordu Zobacz statystyki


Pozycja jest chroniona prawem autorskim (Copyright © Wszelkie prawa zastrzeżone)