«На все взгляни, осмысли все». Мотивы и образы поэзии Матымгулы Пырагы

Abstract

W artykule analizowane są podstawowe motywy i obrazy liryki turkmeńskiego poety XVIII w. Magtymguliego Pyragiego. Turkmeni uważają go za swojego najważniejszego wieszcza i przywódcę narodowego, który w krwawych czasach wewnętrznych zagrożeń wzywał poszczególne plemiona turkmeńskie do jednoczenia się, wychwalał historię, przyrodę, kulturę i mentalność swojego narodu. Autor artykułu zwraca uwagę na wpływ sufizmu na twórczość Magtymguliego Pyragiego, prymarną rolę motywów miłosnych oraz na syntezę warstwy przedstawieniowej i abstrakcyjno-symbolicznej, jaką obserwujemy u turkmeńskiego poety. Szczególne miejsce w analizach zajmuje problematyka arabsko-perskich i turkijskich tradycji w liryce Pyragiego, a także zagadnienie jej nowatorstwa.

In this paper the main motives and images in the lyrics of the great 18th century Turkmen poet Magtymguly Pyragy are analyzed. The Turkmens consider him to be their most famous poet, national leader because he, in bloody times of civil wars and outside threats, called separated tribes to unity, and sung of the history, nature, culture and mentality of native people. The impact of Sufism on Magtymguly’s creative works, the leading role of love motives, the synthesis of concrete-sensual and abstract-symbolic categories in his works are analyzed. Special attention is paid to clarification of Arab-Persian and Turk traditions in Pyragy’s lyrics and to his innovation.