European Union financial crisis – austerity or political short-thermism to blame?

Abstract

Podejmowane w ostatnich latach próby naprawy sytuacji ekonomicznej w państwach członkowskich UE łączy wspólna właściwość – brak stabilności obowiązujących norm prawnych, które tym samym nie były w stanie gwarantować rozwiązań długoterminowych. Stabilność prawa nie stanowiła niestety w UE priorytetu politycznego, czego dobitnym przykładem jest choćby funkcjonowanie przyjętej 17 czerwca 1997 r. rezolucji Rady Europy o przyjęciu Paktu Stabilności i Wzrostu. Pakt gwarantować miał obok zapewnienia trwałego wzrostu gospodarczego i wzrostu zatrudnienia, również zadowalający stan finansów publicznych i stabilność finansową. Państwa członkowskie UE w momencie tworzenia regulacji ekonomicznych nie były najwyraźniej gotowe do przyjęcia jakichś wiążących postanowień dotyczących sposobu prowadzenia i koordynacji polityk gospodarczych ani też środków realnie wymuszających na płaszczyźnie narodowej dbałość o ekonomiczne podstawy funkcjonowania wspólnego pieniądza. Cały więc system musiał z konieczności działać w oparciu o mające faktyczny status lex imperfecta normy dotyczące dyscypliny finansów publicznych poszczególnych państw członkowskich. Dzisiaj więc fundamentalne znaczenie dla wyjścia z sytuacji kryzysowej i utrzymania stabilnego rozwoju gospodarczego ma w możliwie największym stopniu związanie politycznych decyzji wiążącymi konstrukcjami prawnymi prawa unijnego, zapewniającymi w szczególności ich długoterminowe oddziaływanie. Innymi słowy, polityka fiskalna państw członkowskich opierać się powinna raczej nie na decyzjach podejmowanych w ramach często chaotycznych politycznych reakcji na każdorazowe problemy, ale na podstawie trwałych norm prawa unijnego.